Aşkın Nörobiyolojisi

Aşk, insanlığın başlangıcından beri ilgi odağı olmuş ve özellikle sanatçılar için önemli bir tema haline gelmiştir. Son zamanlarda romantik aşk, bilim insanlarının da merak duyduğu bir konu haline geldi. Araştırmalarda aşk davranışları ve duygularından sorumlu beyin mekanizmalarını tanımlamak için çalışmalar yapılmaktadır.

Aşk, beyindeki zevk, güven, inanç ve ödül faaliyetlerinin işleyişte olduğu, yani limbik süreçlere dayanan kompleks bir nörobiyolojik olgudur. Oksitosin, vazopressin, dopamin ve serotonerjik sinyaller dahil olmak üzere kritik sinyalleri işler. Ek olarak endorfinler ve endojen morfinerjik mekanizmalar da rol oynamaktadır. 

Hayatta kalabilmek ve iştah açıcı motivasyonlar sağlayabilmek için genellikle yeme, cinsiyet ve üreme gibi faydalı biyolojik davranışları yöneten, doğal olarak ödüllendirici veya zevkli faaliyetler gereklidir. Aşk, haz ve şehvet, faydalı davranışları ve motivasyonları iyileştirme, arttırma veya kolaylaştırma yeteneklerine sahip olduklarından dolayı, stresi azaltan ve sağlığı geliştirici potansiyelleri bulunmaktadır. Bununla birlikte aşk ve zevk, bireylerin ve türlerinin hayatta kalmasını ve devamlılığını sağlar. Toparlamak gerekirse aşk, sağlıklı yaşamı ve esenlik duygularını barındıran neşeli ve faydalı bir aktivitedir.

Aşk kavramı, arzulanan duyusal uyarımın yanı sıra, bir kişinin özlem duyduğu biriyle sahip olduğu duygusal bir bağı içerir. Bu nedenle psikolojik aşk duygusu, belirli bir duyusal uyaranın elde edilmesiyle ilişkilendirilebilecek bir özlemin tatminine atıfta bulunularak yorumlanabilir. Dolayısıyla aşk, sadece ödül ve haz olgusuyla değil, aynı zamanda iştah açıcı ve bağımlılık yapıcı davranışlarla da yakından ilişkilidir.

Aşk İlişkilerinde Nörokimyasal Yapıtaşlar

Dopamin: Aşk ilişkilerinde gözlenen zaman algısı, yorgunluk ve nedensellikteki değişimlere dopamin salgılanmasındaki değişimlerin aracılık edebileceği, öforinin hakim olduğu aşk ilişkisinin başlamasında dopamin rol oynamaktadır.

Noradrenalin: Bireyin ilgilendiği ve çekici bulduğu kişiyle karşılaştığında yaşadığı kan basıncı ve kalp atış hızındaki değişikliklerin ötesinde, sevilen kişiye ilişkin algıları keskinleştirme ve sevilene odaklanma gibi ek işlevler gerçekleştirebilir. Bir aşk ilişkisi sırasında sevilenle yekvücut olma ve sevilen kişinin eşyalarını onun uzantısı olarak algılamak tarzında deneyimlerin, sağ arka lob işlevindeki ve noradrenalin salgılanmasındaki değişikliklerle ilişkili olduğu vurgulanmaktadır.

Serotonin: Vücutta yeterli derecede bulunduğunda duygularımızı, uyku ve iştah düzenimizi, sosyal ilişkilerimizi sağlıklı bir şekilde düzenlememize yardımcı olur. Fakat aşık olduğumuz zaman, tıpkı obsesif kompülsif bozukluklarda görüldüğü gibi serotonin seviyesinde düşme gözlemlenebilir. Bu sebeple tıpkı obsesif kompülsif bozuklukta görülen saplantılı düşünceler gibi sürekli aşık olduğumuz kişiyi düşünebilir, sürekli o kişiyi merak edebilir hatta yeme-içme ve uyku düzenimizde bozulmalar yaşayabiliriz.

Psikolog Çiğdem Başyurt

KAYNAKÇA

Esch, T., & Stefano, G. B. (2005). The neurobiology of love. Neuroendocrinology Letters, 26(3), 175-192.

Tufan, A. E., & Yaluğ, İ. (2010). Aşk fenomeni ve sevgi ilişkilerinin nörobiyolojisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(4), 443-456.

Aşkın Nörobiyolojisi,sevgi,şehvet,tutku,Oksitosin, vazopressin, dopamin, serotonerjik ,endorfinler , endojen morfinerjik,üreme,duygu,duyusal,haz

Aşkın Nörobiyolojisi,sevgi,şehvet,tutku,Oksitosin, vazopressin, dopamin, serotonerjik ,endorfinler , endojen morfinerjik,üreme,duygu,duyusal,haz

Aşkın Nörobiyolojisi,sevgi,şehvet,tutku,Oksitosin, vazopressin, dopamin, serotonerjik ,endorfinler , endojen morfinerjik,üreme,duygu,duyusal,haz

Aşkın Nörobiyolojisi,sevgi,şehvet,tutku,Oksitosin, vazopressin, dopamin, serotonerjik ,endorfinler , endojen morfinerjik,üreme,duygu,duyusal,haz

Aşkın Nörobiyolojisi,sevgi,şehvet,tutku,Oksitosin, vazopressin, dopamin, serotonerjik ,endorfinler , endojen morfinerjik,üreme,duygu,duyusal,haz

istanbul psikolog,beşiktaş psikolog,şişli psikolog,online terapi,online psikolog,en iyi psikolog,tavsiye psikolog,psikolog ücretleri,istanbul psikolog çağrışım