Şizofreni belirti ve tedavi sürecinde alt başlıklara ayrılabilen heterojen ve kapsamlı bir rahatsızlıktır. Bu nedenle ayrışmamış(basit) şizofreni de bu alt kategorilerinden biridir. Bu şizofreni türü şizofrenik semptomlar gösterse de diğer şizofreni türlerinden net bir şekilde ayrılacak özellikler taşımamaktadır.

Ayrışmamış (Basit) Şizofreninin Psikoloji Tarihindeki Gelişimi

Basit şizofreni başka bir deyişle “Basit Yıkımla Giden Bozukluk” kavramı 20. yy’ın  başlarına kadar uzanmakta olup, psikoloji alanında tanısal geçerliliği tartışmalı olan konulardan biridir.

DSM-I’de basit şizofreni çevre ile olan ilişkilerin ve bağlantıların azalması insani ilişkilerde ilgisizlizlik ve zayıflama ile tariflenmiş, apati ve kayıtsızlığın eşlik ettiği ancak varsanı ve sanrıların eşlik etmediği düşük bir psikobiyolojik düzey olduğu vurgulanmaktadır. Demans yerine zihinsel yıkım kavramına yer verilmiştir.

DSM-II’de ise benzer bir tanımlama yapılmış ancak yıkım süreci daha fazla vurgulanmıştır.

Şizofreni konseptini daraltmak amacıyla DSM-III ve DSM-III-R’da basit şizofreni bozukluğunun tanısına yer verilmemiştir.

DSM-IV’de de basit şizofreni tanısına şizofreni alttipleri arasında yer verilmemiştir. DSM-IV’te “Daha İleri  Çalışma İçin Verilen Tanı Ölçütleri” başlığı altında “Basit Yıkımla Giden Bozukluk-Basit Şizofreni” biçiminde yer almaktadır.

Basit yıkımla giden bozukluk(Basit şizofreni) için DSM-IV için Araştırma Ölçütleri

A. En az bir yıllık bir süre içinde aşağıdakilerden tümünün ilerleyici bir biçimde ortaya çıkması
1) Mesleki ya da akademik işlevsellikte belirgin azalma
2) Duygulanımda düzleşme, aloji ve avolisyon gibi negatif belirtilerin yavaş yavaş ortaya çıkması ve derinleşmesi/artması

 3) Kişilerarası ilişkilerin zayıflığı, toplumsal izolasyon ya da toplumsal çekilme
B. Şizofreninin A tanı ölçütleri hiçbir zaman karşılanmamaktadır.
C. Belirtiler þizotipal ya da şizoid kişilik bozukluğu, bir psikotik bozukluk, bir duygudurum bozukluğu, anksiyete bozukluğu, demans, mental retardasyona karşılık gelmez ve genel bir tıbbi durum ya da bir maddenin doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir.

Psikolojik Tedavi Yöntemleri

Bireysel Psikoterapi :

• Bilişsel Davranışçı Terapi
• Psikodinamik Terapi

Destekleyici Psikoterapi : İrdeleyici bir tedavi yöntemi yerine destekleyici tedavi iledanışanların günlük yaşama uyum sağlaması ve şikayetlerinin destekleyici bir şekilde anlaşılması sağlanmaktadır.

Grup Psikoterapileri : Grup terapileri şizofreni rahatsızlığı için uzun yıllar öncesine dayanan bir yöntemdir. Bu yöntem ile danışanların rahatsızlıklarında tekrardan nüks durumunun meydana gelmesi de önlenmeye çalışılmaktadır.

Aile Terapisi : Şizofreni rahatsızlığı olan bireylerin tedavi sürecine ailenin de katılması çok önemlidir. Gelecek planlamaları ve motivasyon yükseltilmesi açısından aile terapileri çok etkili olabilir.

Psikososyal Beceri Eğitimleri : Danışanların günlük yaşamdaki uyum ve kişilerarası ilişki becerilerini arttırmak amacıyla destekleyici eğitimler faydalı olabişmektedir.

Farmakolojik Tedavi : Doktor kontrol ve onayı doğrultusunda uygun ilaçların kullanılmasıyla gerçekleştirilen medikal bir tedavi yöntemidir.

BİRSU BARIŞ

Kaynaklar :

Summakoğlu, D., Ertuğrul, B. (2018). Şizofreni ve Tedavisi. Lectio Scientific Journal of Health and Natural Sciences, C. 1, S. 2, 43- 61.

Özel Kızıl, E.T. (2006). Basit Şizofreni. Klinik Psikiyatri, 9:82-88.

Blog Resmi – Birsu Barış tarafından hazırlanmıştır.