Somatizasyon(Bedenselleştirme) Nedir?
Kimi zaman bedenimizde hissettiğimiz bazı belirtilerden şikayetçi oluruz. Doktora gittiğimizde hissettiğimiz bu belirtilerin bazen bildiğimiz anlamda tıbbi bir karşılığı olmadığı gerçeği ile yüzleşiriz. Doktorlar tarafından “Senin sorunun biraz psikolojik.” olarak ifade edilen bu durum psikolojide “somatizasyon” olarak adlandırılmaktadır. Somatizasyon, ruhsal sıkıntıların ve psikolojik huzursuzluğun bedensel belirtilerle ifade edilmesidir.
Somatizasyon belirtileri gösteren kişiler, sıkıntı yaratacak bir olayla karşılaştıklarında, duygusal tepkiler göstermek yerine bedensel tepkiler gösterme eğilimindedirler.
Gösterilen bedensel tepkilerden bazıları;karın ağrısı,eklem ağrıları,nefes darlığı ve bulantıdır. Aynı zamanda bu kişiler dile getirdikleri bedensel belirtiler üzerinde fazlaca kafa yorarlar.
Sebebi tıbbi olarak açıklanamayacak bedensel belirtilerin gösterilmesinin yanında kişiler “somatizasyon bozukluğu“ tanısı alabilir. Bunun için kişinin okul yaşamı ve sosyal hayatı gibi alanların ciddi oranda etkilenmesi gerekir.
Somatizasyon erkeklere oranla kadınlarda 5-20 kat daha sık görülmektedir.
Somatizasyon Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?
Bedenselleştirme (Somatizasyon) bozukluğu belirtileri gösteren kişiler üzerinde gerekli değerlendirmeler yapıldığında, bu kişilerin yaşamlarının büyük bir bölümünde strese maruz kaldıkları incelenmiştir. Somatizasyon bozukluğuna neden olabilecek faktörleri ;çocukluk dönemine ve yetişkin dönemine ait faktörler olarak ikiye ayırabiliriz. Çocukluk döneminde yaşanabilecek suistimal ve ihmal gibi olumsuz yaşantılar,
karın ağrısı gibi yaşanmış ama açıklanamamış bedensel belirtiler kronik hastalığı olan bir ebeveyn gibi etkenler yetişkin döneme gelindiğinde kişilerin bedensel belirtiler göstermelerine sebep olabilmektedir. Yetişkin dönem de ise fiziksel saldırıya ya da doğal afetlere maruz kalmak kişinin bedeninde ruhsal belirtilere neden olabilmektedir.
Bireyler bu belirtilen yaşam olaylarını fark eddemeyebilir, görmezden gelebilir ya da çözüme kavuşturamayabilirler. Bireyler bunu gerçekleştiremediğinde psikolojik huzursuzluğa yol açarak somatik belirtiler doğurmaktadır.
Bireylerin belirtilen stresli yaşam olaylarını fark edememesi, görmezden gelmesi ya da çözüme kavuşturamamasıyla somatik belirtiler ortaya çıkar.
Somatizasyon Bozukluğunun Tedavisi
Bedenselleştirme (Somatizasyon ) bozukluğu tanısı alan kişiler ile tedavi sürecine geçildiğinde dikkat edilecek ilk husus belirtilerin gerçekliği konusunda duyarlı olmaktır.
Bundan sonraki süreçte uzmanın danışan ile işbirliği içerisine girmesi gerekmektedir. Sonrasında danışanlara bu belirtilerin kendilerinin düşündüğü şekilde tıbbi temele dayanmayıp bilinçdışı yoluyla gerçekleştiği anlatılmaktadır.
Ağrı davranışını arttıran stresli yaşam olaylarıyla baş etme noktasında danışana gerekli desteği vermek gerçekleştirilen bir diğer önemli etkinliktir. Bozukluğun nedenlerinden biri olarak kabul edilen ve kişilerin hayatında önemli bir işlevi olan travmatik yaşam olayları da tedavide ele alınmaktadır. Tedavide travmatik yaşam olaylarının işlenmesi, çözümlenmesi ve hastaya farkındalık kazandırılması ise terapistlerin oluşturduğu uzun süreli tedavi planıdır.
Eğer sizin de bedeninize yabancı hissettiğiniz ve doktorlar tarafından “psikolojik” olarak adlandırılan bedensel belirtileriniz varsa ruh sağlığı uzmanlarına başvurabilirsiniz.
Sevde ÖZDEMİR
