Ebeveyn Tutumları

Ebeveyn Tutumları

Pek çok psikolojik sorunun gelişiminde ve çocuğun genel olarak kişilik gelişiminde ailesiyle kurduğu iletişim büyük öneme sahiptir. Çocuk yetiştirmede tek bir doğru yöntem bulunmamakla birlikte çocuğun ihtiyaçlarının karşılanmadığı ve olumsuz tutumlara maruz kaldığı durumlarda çocuğun psikososyal gelişiminde sorunlar olması beklenir

Ebeveynler çocukların rol modelleri, hayat ve beceri koçlarıdır. Topluma uyum sağlaması için sahip olması gereken sosyal becerileri ve davranışları öğrenmeleri için onlara danışmanlık yaparlar.Sosyalizasyon bireyin içine doğduğu toplumun normlarını öğrenmesi ve içselleştirmesidir. Bireyin bu süreçteki birincil kaynağı ebeveynleridir. (Sanders ve Morawska, 2018)

Bowlby göre bir çocuğun gelişimi için en önemli nokta bakım verenle kurulan duygusal ve sıcak bir ilişkidir. Bu ilişkide çocuğun duygusal ve fiziki ihtiyaçları düzenli olarak karşılanmalıdır. Ebeveyn çocuğun dış dünyayı keşfederken kullanacağı güvenli bir üs olarak görev almalıdır. Çocuk dış dünyayı keşfetmesi beklentisiyle ebeveynden uzaklaştırıldıktan sonra tekrar yakına gelen ebeveynine yönelik davranışlarını ileriki ilişkilerinde de tekrarlayabilir. (Lang ve ark. 2020) (Lang ve ark. 2020) Bağlanma teorisine göre bakım verenlerin   kendisine davranışlarından ve onlar ile ilişkisi ile algısından yol çıkarak hem kendi benliğine yönelik benlik algısını hem de diğerlerine yönelik başkası algısını oluşturur. ( Bretherton 1992) Eğer çocuğun duygusal ihtiyaçları düzenli olarak karşılanmıyor ise çocuk  güvensiz bağlanma geliştirir. Bu durum birey de hem yakınındaki kişileri hem de kendisini olumsuz algılamasına sebep olur. Kendisi ile ilgili sevilemez, değersiz, kabul edilemez algısına kapılır. Ya da  ilişki kurabileceği diğer kişileri de kendi sevgisine karşılık vermeyecek , güvensiz kişiler olarak algılar. Her iki algı birlikte kişide oluşabilir. Hayatının ileriki yıllarında kurduğu ilişkilerde yakınlarına karşı güvensizlik hisseder, kendini sevilmeye değer görmekte ve ilişkilerde sınır koymakta zorlanır. (Bartholomew ve Horowitz 1991) Olumsuz ve değişken ebeveyn tutumları çocuğun duygusal ihtiyaçlarının karşılanmasının engellemesine yol açarak ebeveyn arasında kurulan güvenli bağı zedeleyebilir veya tümden oluşması engelleyebilir.

Literatüre bakıldığında çocuk üzerinde etkili beş ebeveyn tutumu öne çıkmaktadır.

Aşırı Korumacı Ebeveyn Tutumu

Aşırı Koruyucu ebeveynler çocuklarına sarıp sarmalayarak hemen her şeyden korumaya çalışırlar. Çocukların güvenlikleri için olduğunu öne sürerek gereksiz yere sağlıklı psikolojik gelişimleri için almaları gereken sorumluluk ve risklerden uzaklaştırırlar.(Ungar ve Michel 2009)Çocuklar gereken özerklik tecrübesini yaşamadığı için hayatları için gerekli olan beceri öğrenemeyebilir ya da bu beceri olduğuna dair algısı gelişmeyebilir. Bu yüzden kendini yetersiz hissederek ebeveynlerinden birine bağımlılık veya diğerlerine bağımlılık geliştirebilir . Tam tersi olarak hiç kimseyle bağımlılık yaşamamak adına aşırı bağımsız hareket eder.(Young 2009)

Ebeveyn Tutumları

Otoriter-Reddedici Ebeveyn Tutumu

Otoriter ebeveynler, çocuklarına aşırı katı ve mantıksız kurallar koyarak bunlara uyulmasını ve açıklama yapmazlar, sözel iletişimleri çocukla sınırlıdır. Çocuklarını kontrol etmek için psikolojik ve fiziksel şiddet uygulayabilirler. ( Santrock, (2015)Çocuk kendini ifade zorlanır. Reddedici tutumlarının nedeni kendi eksikliği veya kusuru olarak görerek kendini değersiz hisseder. (Young ve ark.2009)

İhmalkâr Ebeveyn Tutumu

İhmalkâr ebeveynler çocuğuyla son derece ilgisizdir ve çocuklarını eleştirme eğiliminde olabilse de ihmalkâr olmak için çocuklarını eleştirmeleri gerekmez. Yaşamlarının diğer bölümlerini çocuklarından daha öne çıkarabilir. (Santrock ,2015) Hem ilgisiz hem de kuralsız ebeveynlerdir. Bu çocuklar kendilerini kontrol etmekte ve kendilerine saygı duymakta zorlanır. (Muraco ve ark. ,2020) Bu ebeveynlik tutumunda çocuk var olan başka bir ilişkinin veya kariyer planın sürekli arkasında kalabilir.

İzin Verici Ebeveyn Tutumu

İzin verici ebeveynler çocukları ile yakından ilgilenirler ancak kontrolleri düşüktür. Neredeyse çocuklarına hiç sınır koymazlar, çocuklarda diğerlerinin hakkına saygı duymakta ve koşullara uygun davranmakta zorlanırlar. (Santrock, 2015) Çocuklar sınır duygusu oluşmaz ve kendilerini diğerlerinden üstün algılayabilirler. İstediği hedeflere yönelik olarak uzun süreli çaba ortaya koymakta, kısa süreli rahatsızlığa katlanmakta zorlanır.(Young ve ark. ,2009)

Demokratik Ebeveyn Tutumu

Demokratik ebeveynler, çocuklarını bağımsız olmaya teşvik ederken aynı zamanda onları kontrol eder ve eylemlerini sınırlar. Çocuklarına yapıcı davranışlarda bulunmak için yol gösterirken bu davranışla karşısında memnuniyetlerini saklamazlar. (Santrock, 2015) Bu tutumda çocuklar kendilerine olan özgüvenleri gelişir kendilerini hem sevilebilir hem de yetkin kişiler olarak görürler.

Mükemmeliyetçi Ebeveyn Tutumu

Bu tutumda anne babalar, çocukların kapasitesinin üstündeki hedeflere onların ulaşmalarını bekler ve isterler. Çocuktan her şeyi eksiksiz ve tam yapması beklenir. Çocuk bu baskı içerisindedir, rahat ve özgür hareket edemezler. (Aynur ve Dikmen ,2016) Hata yapmaktan korkarlar. Mükemmel olmadıkları takdirde sevgi ve ilgi görmediklerinden koşullu bir sevgi içerisinde kendi benliklerinin eksik ve olumsuz yönlerini kabul emekte zorlanır. Ebeveynlerin kendilerine yönelik aşırı beklentilerini içselleştirerek kendileri bu beklentilere göre yaşamaya çalışırlar.

Tutarsız Ebeveyn Tutumu

Çocuğa gösterilen sevgi ve kontrol düzeyinin sabit olmaması, çocuktan beklenenlerinin günden güne değişmesidir. Anne ve baba arasında bir tutarsızlık olduğu gibi genel olarak iki ebeveynde tutarsız tutumlar sergileyebilir. Ebeveynler bazen sevgi ve ilgi dolu bazen umursamaz olabilir Çocuk her an doğruların ve kuralların değiştiğini düşünerek kendini güvensiz hisseder. (Aynur ve Dikmen ,2016)

                                                                                                                        Psikolog Gözde DEMİR

Kaynakça:

Bretherton, I. (1992). The origins of attachment theory: John Bowlby and Mary Ainsworth. Developmental psychology28(5), 759. https://doi.org/10.1037/0012-1649.28.5.759

J. ,W. Santrock ,Yaşam Boyu Gelişim; (Ed.) G.Yüksel.Nobel Akademik Yayıncılık.

 Muraco J.A. , Ruiz ,W.,  Laff R., Thompson,R., Lang,D. (2020)  Parenting Styles . Parenting and family diversity issues. içinde Ames, IA: Iowa State University Digital Press. DOI:https://doi.org/10.31274/isudp.8

Sanders, Matthew R.; Morawska, Alina (2018). Handbook of Parenting and Child Development Across the Lifespan / The Importance of Parenting in Influencing the Lives of Children. ,(Chapter 1), 3–26. doi:10.1007/978-3-319-94598-9_1

Ungar, Michael (2009). Overprotective Parenting: Helping Parents Provide Children the Right Amount of Risk and Responsibility. The American Journal of Family Therapy, 37(3), 258–271. doi:10.1080/01926180802534247

Young, J. E., Klosko, J. S.  ve  Weishaar,  E. M.  (2017) Şema Terapi (  T.V.Soylu Çev.). İstanbul: Litera Yayınevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 2009.)

Ebeveyn Tutumları

,çocuk,Aşırı Korumacı,Otoriter-Reddedici,İhmalkâr,İzin Verici,Demokratik,Mükemmeliyetçi,Tutarsız Ebeveyn Tutumu

Ebeveyn Tutumları,çocuk,Aşırı Korumacı,Otoriter-Reddedici,İhmalkâr,İzin Verici,Demokratik,Mükemmeliyetçi,Tutarsız Ebeveyn Tutumu

Ebeveyn Tutumları,çocuk,Aşırı Korumacı,Otoriter-Reddedici,İhmalkâr,İzin Verici,Demokratik,Mükemmeliyetçi,Tutarsız Ebeveyn Tutumu

Ebeveyn Tutumları,çocuk,Aşırı Korumacı,Otoriter-Reddedici,İhmalkâr,İzin Verici,Demokratik,Mükemmeliyetçi,Tutarsız Ebeveyn Tutumu

Ebeveyn Tutumları,çocuk,Aşırı Korumacı,Otoriter-Reddedici,İhmalkâr,İzin Verici,Demokratik,Mükemmeliyetçi,Tutarsız Ebeveyn Tutumu

Ebeveyn Tutumları

,çocuk,Aşırı Korumacı,Otoriter-Reddedici,İhmalkâr,İzin Verici,Demokratik,Mükemmeliyetçi,Tutarsız Ebeveyn Tutumu

Psikolog, öneri,Anadolu, yakası psikolog öneri, avrupa yakası psikolog, öneri, en iyi psikolog avrupa yakası, istanbul psikolog tavsiye, ücretsiz psikolog, istanbul psikolog fiyatları, psikolog ücretleri, istanbul psikolog, şişli psikolog, psikolog ücretleri, online terapi, psikolog fiyatları, pedagog, psikolog randevu, psikolog merkezi, psikolojik testler, online terapi, yetişkin terapi ,çocuk-ergen terapi, aile-çift terapi, hipnoz terapi, çocuk ergen, cinsel terapi, terspist, panik atak, özgüven, depresyon, ilişki problemi, travma, okb, vesvese, takıntı, obsesif kompalsif bozukluk, kişilik bozukluğu, paranoid, kişilik bozukluğu, narsizim, narsisizm, borderline, kişilik, bozukluğu, çekingen, anksiyete, kaygı, sosyal fobi, çekingenlik, kararsızlık, kapalı yer korkusu, klostrofobi, hassas bağırsak sendromu, erken boşalma, iktidarsızlık, erektil disfonksiyonel bozukluk, vajinismus, Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüpsultan, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar ve Zeytinburnu, Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Antalya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankır,ı Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, Mersin, İstanbul, İzmir, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Rize, Sakarya, Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Uşak, Van, Yozgat, Zonguldak, Aksaray, Bayburt, Karaman, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Ardahan, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye, Düzce, psikolog,psikolog ekşi,kadın psikolog,ünlü psikolog,en başarılı psikolog,tesettürlü psikolog

Psikolog, öneri,Anadolu, yakası psikolog öneri, avrupa yakası psikolog, öneri, en iyi psikolog avrupa yakası, istanbul psikolog tavsiye, ücretsiz psikolog, istanbul psikolog fiyatları, psikolog ücretleri, istanbul psikolog, şişli psikolog, psikolog ücretleri, online terapi, psikolog fiyatları, pedagog, psikolog randevu, psikolog merkezi, psikolojik testler, online terapi, yetişkin terapi ,çocuk-ergen terapi, aile-çift terapi, hipnoz terapi, çocuk ergen, cinsel terapi, terspist, panik atak, özgüven, depresyon, ilişki problemi, travma, okb, vesvese, takıntı, obsesif kompalsif bozukluk, kişilik bozukluğu, paranoid, kişilik bozukluğu, narsizim, narsisizm, borderline, kişilik, bozukluğu, çekingen, anksiyete, kaygı, sosyal fobi, çekingenlik, kararsızlık, kapalı yer korkusu, klostrofobi, hassas bağırsak sendromu, erken boşalma, iktidarsızlık, erektil disfonksiyonel bozukluk, vajinismus, Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüpsultan, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar ve Zeytinburnu, Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Antalya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankır,ı Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, Mersin, İstanbul, İzmir, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Rize, Sakarya, Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Uşak, Van, Yozgat, Zonguldak, Aksaray, Bayburt, Karaman, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Ardahan, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye, Düzce, psikolog,psikolog ekşi,kadın psikolog,ünlü psikolog,en başarılı psikolog,tesettürlü psikolog

Facebook
Twitter
LinkedIn
Telegram
Comments

Related posts