Henry Murray’ın Öğrenilmiş İhtiyaçlar Kuramı’nın detayları https://psikohelp.com/henry-murray-ogrenilmis-ihtiyaclar-kurami/ linkte yer alan yazımızda yer verildi. Bu yazıda ise ihtiyaçlar örneklerle açıklayarak ele alınacak. Henry Murray’a göre davranışı şekillendiren 28 öğrenilmiş ihtiyaç;

1. Elde Etme-Kazanma İhtiyacı: Doğuştan gelen bebeklikteki bir şeyi elde tutma, kapma reflekslerimizin ileriki yaşlarda da çevresel koşullarla bir ihtiyaca dönüşmesi şeklinde düşünülebilir. Para, mal veya mülk gibi maddi kazançlar için çalışmayı gerektirir. Bu kazançlar için elbette tek yol çalışmak olmadığı için kumar oynamak, çalmak gibi olumsuz davranışlara da sebep olabilmektedir.

2. Korunma İhtiyacı: Yaşamak için tehlikelerden veya zararlardan korunmamızı sağlar. Aynı zamanda bir zarar sonrası oluşan yıkımları onarmak, yine mikroplardan korunmak adına temizlik yapmak gibi şeylere de yol açar.

3. Düzen İhtiyacı: Planlı hareket etmenin sebebi olarak görülebilir. Dosyaları, kitapları kategorilere ayırma; saatlere göre iş yapma gibi sistemli davranışların sebebidir.

4. Elde Tutma-Koruma İhtiyacı: Kazanma ihtiyacı ile elde edilenleri bu sefer de kaybetmemek adına koruma ihtiyacı doğar. Elde tutmak için davranışlarda bulunulur. Tutumlu olmayı sağladığı gibi bu ihtiyacı yoğun şekilde yaşamak cimrilik ve istifçiliğe de sebep olabilmektedir.

5. Yapı İhtiyacı: İnşa etme, oluşturma ihtiyacıdır.

6. Üstünlük İhtiyacı: Murray bu ihtiyacı iki ayrı alt kategoriyle beraber ele almaktadır. Bu kategoriler birbirleri ile bağlantılıdır. Bunlar Başarı İhtiyacı ve Tanınma-Onaylanma İhtiyacıdır. Bu üç ihtiyaç da Maslow’un ihtiyaç hiyerarşisi piramidindeki (1943), dördüncü basamakta yer alan Değer Verilme ve Saygınlık İhtiyacı ile benzer özellikler göstermektedir.  Bu ihtiyaçlar da statü, başarı, itibar, tanınma ve özgüven konularını içermektedir.

7. Başarı İhtiyacı: Engelleri aşmak, başkalarından daha iyi olmak için çabalamak, güçlü olmaya çalışmak bu ihtiyaçla ilgilidir.

8. Tanınma-Onaylanma İhtiyacı: Bir kimsenin takdir görme isteği, övgü beklemesi bu ihtiyaçtan kaynaklanmaktadır. Örneğin meslek seçiminde kazanacağı parasından önce statüsüne bakan birinin tanınma-onaylanma ihtiyacının daha diğer ihtiyaçlara göre daha ağır bastığı söylenebilir.

9. Kendini Sergileme-Gösterme İhtiyacı: Bu ihtiyacın Tanınma-Onaylanma ihtiyacından farklı olup olmadığı Murray tarafından da tartışılan bir konudur. Bu nedenle iki ihtiyacın birlikte değerlendirebileceğini söyler. Birilerini etkisi altına almaya çalışmak, dikkat çekmek için çabalamak gibi birtakım davranışlar doğurur. İnsanları güldürmeye çalışmak, kimsenin bilmediği kelimelerle konuşmak da bu ihtiyacın örnekleridir.

10. Dokunulmama İhtiyacı: Murray bu ihtiyacın Kendini Sergileme-Gösterme İhtiyacının tam tersi olduğuna dikkat çeker. Kişilerle ne kadar çok bir arada bulunursa o kadar zarar gelebileceğine ilişkin bir inanç doğrultusunda kişilerle teması en aza indirgemeye dayalı bir ihtiyaçtır. Böylece eleştirilerden kaçılabilir. Yine üç ihtiyaçla beraber incelenir. Bunlar; Kaçınma, Savunma, Karşı Hareket Yapma ihtiyaçlarıdır.

11. Kaçınma İhtiyacı: Kişinin kendisini aşacağını düşündüğünü durumlardan uzsak durmasına sebep olur. Böylece başaramama, küçük düşme veya aşağılanma gibi özgüvenine zarar veren durumlardan kendini koruyacaktır. Yeni girişimlerde bulunmayarak garanti işler peşinde koşulmasına yol açar.

12. Savunma İhtiyacı: yaptıklarının doğruluğunu kanıtlamaya yönelik yapılan davranışların sebebidir. Suçlamalar reddedilir, uzun uzun izahlara başvurulur.

13. Karşı Hareket Yapma İhtiyacı: Murray ayrı bir davranış olarak ele almamıştır. Bu ihtiyacın dokunulmama ihtiyacı ile beraber başarma veya saldırganlık ihtiyacından doğduğunu söylemektedir. Kişi bu ihtiyaç ile kendini kısıtladığı her alanı başkalarına överek sunar ve yaptıklarını sonuna kadar savunur.

14. Başat-Baskın/Güçlü Olma: Bu ihtiyaç doğrultusunda kişi başkalarının davranışlarını yönlendirmek için gücünü kullanır veya bu yönlendirme için güce sahip olmak için çabalamak. Kişi bu ihtiyaçla lider, başkan veya yönetici pozisyonunda olmak ister.

15. İtaat Etme-Uyma İhtiyacı: Kişi lider olmak yerine bir lider seçip hareketlerini ona göre şekillendirir. Bir gruba ait olmak davranışlarına yön verir. Hayranlık duyduğu birine veya birilerine göre hareket eder. Bu da fanatizmi doğurur. Sevilmemek, dışlanmak ve onaylanmamak en büyük korkuları olur.

16. Benzerlik İhtiyacı: Kişide aidat duygusu arttırdığı için benzerlik ihtiyacı duymaktır. Bir kimseyi beğenme ve ona özenerek kendini ona benzetmeye çalışmaktır.

17. Özerklik İhtiyacı: Özgürlük ve bağımsızlık bu ihtiyaç için en önemli kavramlardandır. Kişi otoriteye karşı gelir, kural veya geleneksel dogmalara uymaz. Bireysel iş kurma yatkınları fazladır. Grup çalışmalarından veya birilerinin altında çalışmaktan kaçınırlar.

18. Farklı Olma İhtiyacı: Tek ve biricik olma isteğinden dolayı diğerlerinden ayırt edilebilme ihtiyacıdır. Bu doğrultuda kişi bazen çözümü bulunduğu ortamda yapılanların tam zıttını yaparak da sağlayabilir. Bu da kişiyi hataya sürükleyebilir. Aynı zamanda yeni keşfedilmemiş veya denenmemiş olana merak olacağından yaratıcılık geliştirici bir ihtiyaçtır.  

19. Saldırganlık İhtiyacı: Fiziki veya psikolojik her türlü şiddet içeren eylem bu ihtiyacın bir göstergesidir. Ağır eleştiriler, küfürler, saldırma, bağırma, yaralama ve öldürme eylemlerinin tümünden oluşur. Ayrıca şiddet içeren haberler okumak ve izlemek de bir yönüdür. Kasaplık, doktorluk gibi meslekler bu ihtiyacı olumlu bir şekle sokma gibi görülebilir. Sadizm ile ilişkilidir.

23. Reddetme İhtiyacı: Bazen uzak kalmak bazen de farklı olmak için bu ihtiyaç doğar.

24. Manevi İlgi-Yetiştirme İhtiyacı: Başkalarına yardım etmek, sevmek, ilgilenmek, acımak veya önemsemekle ilgilidir. Çünkü kişi bu insani duygular çerçevesinde ilişkilerini yürütmektedir.

25. Yardım Alma-İlgi Görme İhtiyacı: Zor zamanlarında destek için yardım isteyebilmek, üzgün olduğu zamanlarda yaslanacak bir omuz aramak bu ihtiyaçla ilgilidir.

26. Oyun İhtiyacı: Eğlenme, neşelenme bu doğrultuda mutlu olabilme adına oluşan ihtiyaçlardır. Bunun içinde çeşitli aktivitelerde bulunma davranışı oluşturur. Konsere gitme, kutu oyunları veya bilgisayar oyunları oynama gibi şeyler buna örnektir.

27. Kavrama-Anlama İhtiyacı: Merak güdüsünü doğrultusunda ortaya çıkan ihtiyaçtır. Soru sormak, araştırmak bu ihtiyacın sebebidir.

28. Açıklama-Yorumlama İhtiyacı: Herkesin hayatında bazı belirsizlikler ve kesin cevabı olmayan sorular vardır. Bu noktada kişinin Açıklama-Yorumlama İhtiyacı doğmaktadır. Böylece kişi kendisinin ve başkalarının olayları, durumları anlamasını sağlar. Olaylar arasında bağlantı kurar. Sebep sonuç ilişkisi çıkarabilir.

 

Psikolog Yaren Meral Moral

Kaynakça

Fidan, E. (2017). Murrayin Öğrenilmiş İhtiyaçlar (Manifest Needs)kuramı bağlamında tüketici davranışlarının değerlendirilmesi (Master’s thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).

Kula, S., & Çakar, B. (2015). Maslow ihtiyaçlar hiyerarşisi bağlamında toplumda bireylerin güvenlik algısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Bartın Üniversitesi İİ BF Dergisi, 6(12), 191-210.

Terzi, B., & Nurtan, K. A. Y. A. (2017). KONFOR KURAMI VE ANALİZİ. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(1), 67-74.

psikolog öneri,anadolu yakası psikolog öneri,avrupa yakası psikolog öneri,en iyi psikolog avrupa yakası,istanbul psikolog tavsiye,ücretsiz psikolog,istanbul psikolog fiyatları,psikolog ücretleri,istanbul psikolog,şişli psikolog,psikolog ücretleri,online terapi,psikolog fiyatları,pedagog,psikolog randevu,psikolog merkezi,psikolojik testler,psikolog mail adresi,İstanbul’un ilçeleri; Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüpsultan, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar ve Zeytinburnu’dur.Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Antalya, Artvin, Aydın Balıkesir Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Isparta Mersin İstanbul İzmir Kars Kastamonu Kayseri Kırklareli Kırşehir Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Kahramanmaraş Mardin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Şanlıurfa Uşak Van Yozgat Zonguldak Aksaray Bayburt Karaman Kırıkkale Batman Şırnak Bartın Ardahan Iğdır Yalova Karabük Kilis Osmaniye Düzce psikolog,psikolog,psikoloji

psikolog öneri,anadolu yakası psikolog öneri,avrupa yakası psikolog öneri,en iyi psikolog avrupa yakası,istanbul psikolog tavsiye,ücretsiz psikolog,istanbul psikolog fiyatları,psikolog ücretleri,istanbul psikolog,şişli psikolog,psikolog ücretleri,online terapi,psikolog fiyatları,pedagog,psikolog randevu,psikolog merkezi,psikolojik testler,psikolog mail adresi,İstanbul’un ilçeleri; Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüpsultan, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar ve Zeytinburnu’dur.Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Antalya, Artvin, Aydın Balıkesir Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Isparta Mersin İstanbul İzmir Kars Kastamonu Kayseri Kırklareli Kırşehir Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Kahramanmaraş Mardin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Şanlıurfa Uşak Van Yozgat Zonguldak Aksaray Bayburt Karaman Kırıkkale Batman Şırnak Bartın Ardahan Iğdır Yalova Karabük Kilis Osmaniye Düzce psikolog,psikolog,psikoloji