İntihar

İntihar, kişinin istemli olarak yaşamına son vermesidir. Yani özbenliğe yönelik bir saldırganlık halidir. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünyada yılda 800.000 kişi intihar nedeniyle ölmektedir. İntihar araçları değerlendirildiğinde erkeklerin ateşli silahlar kullanırken kadınların kimyasal maddeleri (ilaç v.b) daha çok kullandıkları tespit edilmiş. İntihar edenlerin %80’inin daha önce intihar edeceklerini bir şekilde bildirdiklerini biliyor muydunuz? Peki intihar edenlerin % 50’sinin intihardan önceki bir ay içinde doktora gittiklerini biliyor muydunuz? Hatta % 25’inin de intihardan önceki bir hafta içinde tıbbi yardım için doktora gittiklerine yönelik bilgiler de mevcut.

İntiharı daha olası kılan faktörler nelerdir?

15-24 yaş arasında olup işsiz, boşanmış ve yalnız yaşayanlar erkeklerin yüksek risk oluşturduğu saptanmış. Akut denilen ani yaşam olayları önemli bir faktördür. Kayıplarla karşılaşmak buna bir örnek olabilir. İntihardan söz ettiğimizde umutsuzluk, çaresizlik, yalnızlık ve tükenme duygularından bahsederiz. Bu duygular sinyallerdir. Sinyaller bize önemler almaya yardımcı araçlar olarak görülebilir. Ailedeki ölüm yıldönümlerinin de önemli bir belirleyici olduğu görülmüş. Son olarak ruhsal hastalıklardan da bahsetmek gerekebilir. Ancak gördüğünüz gibi ruhsal hastalıklar faktöründen en son bahsettim. Çünkü genelde intihar bir psikolojik bozuklukla bir tutulur. Yukarda sayılan birçok faktör gibi ruhsal hastalığın varlığı da bir faktördür. O halde tek neden olmayabilir. Peki ruhsal hastalıktan neyi kastederiz? Depresyon, psikotik bozukluklar, kişilik bozuklukları ve demans gibi bozukluklarda intihar riski görülmüştür.

Depresyonda umutsuzluk, boşluk duygusu, hayatın anlamsızlığı ve çaresizlik duygularının hakim olduğu açık olduğundan dolayı intihar risk sinyallerini daha hızlı görebiliriz. Psikotik bozukluklarındaki halüsinasyon ve hezeyanların varlığı tehlikeli davranışlarla sonuçlanabilir. Kişilik bozukluğu anlamında bakacak olursak; dürtüsel, reddedilmeye aşırı duyarlı, regresyona meyilli, alkol ve maddelere eğilimleri olan kişilerden bahsettiğimizde intihar da söz konusu olabilir. Bazen bu kişilik özelliklerinin üstüne bir de depresyon eklenmiş olabilir. Demansta bağımlılık yapan maddelerin (alkol v.b.) aşırı alımı ya da yoksunluk durumları intiharın görülebildiği diğer tablolardandır. Bu hastaların intiharı dürtü kontrolsüzlüğü ve doğru yargılama becerisinin kaybı ile yakından ilgilidir.

Peki ne yapılabilir?

İntiharı tekrarlı biçimde düşünüyor veya planı zihninizde mevcutsa, kendinizi yalnız-umutsuz-çaresiz hissediyorsanız ve günün büyük bir kısmı bu ruh haliyle geçiyorsa yardım almayı ihmal etmeyin. Akut denilen hızlı gelişen yeni yaşam olayları karşısında gelişen krizlerle baş etmek için de yardım alabilirsiniz. Bu dönemi yalnız atlatmanız gerekmez. Yalnız değilsiniz. Her zaman bir psikolojik destek alabilirsiniz. Her hayat değerli ve önemlidir.

Psikolog Süreyya ÇALIK

Facebook
Twitter
LinkedIn
Telegram
Comments

Related posts