Obezitenin psikolojik kaynakları ve Sonuçları

Aşırı kiloluluk ile depresyon ve özgüven birbirini besleyen unsurlardır. Depresyon, stres, kaygı, öfke, yalnızlık gibi duygular yeme davranışını tetiklerken obezite de depresyona neden olabilmektedir . Stres esnasında salgılanan kortizol hormonu zihinde açlık hissi yaratıp kişiyi yağlı, çıtır, tuzlu ya da tatlı şeyler yemeye yönlendirir.

Obezitenin psikolojik kaynakları ve Sonuçları

Obezite, günlük alınan kalori miktarının yakılan kalori miktarından fazla olmasıyla oluşan ve beden kitle indeksine göre sınıflandırılan bir hastalıktır. Kilonun boyun karesine bölünmesiyle ölçülen BKİ’nin 30’dan fazla olması obezite sorununa işaret eder. Obezitenin oluşmasında genetik, sosyoekonomik ve çevresel faktörler, beslenme alışkanlıkları ve psikolojik etmenler rol oynayabilir.

Beslenme alışkanlıkları ve psikoloji birbirinden bağımsız iki unsur değildir. Duygusal olarak uyarılmışlık durumlarında çiğneme hızı, tüketilen gıda miktarı, sindirim etkilenir. Duygusal yemenin altında yaşanan sıkıntıyı azaltma isteği ve bilinçdışı süreçler yatar. Bir baş etme mekanizması olarak kullanılabilir. Duygusal yeme bozuklukları yakın çevreden alınamayan ilgi ve sevgi neticesinde iyi hissetmek için lezzetli yemeklere yönelmekten, yemeden alınan hazzın baş etme stratejisi olarak kullanılmasından kaynaklanabilir. Kişi kilo almaktan korkmasına rağmen yeme isteğiyle baş edemiyorsa, duygusal yeme bozukluğu yaşıyor olabilir. Duygusal yeme bozukluklarında her yeme sonrası pişmanlık hissi de eşlikçidir. Duygusal açlık fiziksel açlıktan bağımsız bir durumdur. Kişi dürtüsel olarak yemek ister. Duygusal açlıkla fiziksel açlığı ayırt etmenin bir yolu zihinsel açlıkta acıkma hissinin birden, fiziksel açlıkta yavaş yavaş geldiğinin farkında olmaktır. Anlık bir duygusal uyarılmışlığın yanında bastırılmış duygulardan da kaynaklı bir yeme davranışı görülebilir. Eğer kişi yemek yemesini durduramıyorsa bu bir davranış bozukluğu olduğu anlamına gelir ve davranış bozukluklarının altında zihinsel nedenler yatar. Bilinçdışında kontrolsüzce yeme davranışına neden olan unsur araştırılmalıdır. Kişi ailede sevdiği kilolu biriyle bağ kuruyor ya da yemek bir öteki haline dönüşerek kişinin yalnızlık duygularını bastırıyor olabilir. Ya da çocukken ihtiyaçlarının karşılanmamasından kaynaklı boşluk yemekle dolduruluyor olabilir.

Aşırı kiloluluk ile depresyon ve özgüven birbirini besleyen unsurlardır. Depresyon, stres, kaygı, öfke, yalnızlık gibi duygular yeme davranışını tetiklerken obezite de depresyona neden olabilmektedir . Stres esnasında salgılanan kortizol hormonu zihinde açlık hissi yaratıp kişiyi yağlı, çıtır, tuzlu ya da tatlı şeyler yemeye yönlendirir. Bunların yanında obez insanların sık sık damgalanmaya da maruz kaldığını görürüz. Toplum içinde miskin, tembel, iradesiz gibi etiketlenebilmektedirler. Damgalanma işsizliğe, sosyal hayatta ayrımcılığa maruz kalmaya, saygısızlığa neden olabilmektedir. Bu da kişinin stresini arttıracak ve kişiyi kısır bir döngünün içine sokacaktır.

istanbul psikolog,beşiktaş psikolog,şişli psikolog,online terapi,online psikolog,en iyi psikolog,tavsiye psikolog,psikolog ücretleri,istanbul psikolog çağrışım

Yapılan araştırmalar obez bireylerin depresyon geliştirme riskinin ve beden hoşnutsuzluğunun daha fazla olduğunu göstermiştir. Yeme dürtüsüyle sürekli savaşım haline olunması ve yemekten sonra gelen suçluluk hissi psikolojik sorunlara neden olabilmektedir. Beden hoşnutsuzluğu aynı zamanda benlik saygısını da düşürüp kişinin kendisine saygı, sevgi, güven duygularının önüne geçebilmektedir. Benlik saygısı değerli hissedebilmek, yetenekleri kullanabilmek, başarılı olabilmek için gerekli bir unsurdur. Kilolu bireyler beden imgelerini kötü algılayarak başkalarının davranışlarını bu eksende yorumlayabilmektedirler. Kendini fiziksel olarak pozitif olarak algılamak daha çok özgüvenle ve ilişkilerde başarıyla sonuçlanır. Obez bireylerin beden imgelerini kötü algılıyor olması sosyal olarak çekilmeye, potansiyellerini kullanamamalarına neden olacaktır. Obez hastalarda aynı zamanda anksiyete bozukluklarıyla da yüksek oranda karşılaşmakla beraber agorofobi ve postramvatik stres bozukluğu daha sık görülmektedir. Sonuç olarak tüm bu kaygı, depresyon vb. süreçler obezitenin hem pekiştiricisi hem de neticesi olabilmektedir. Bu sebeplerden dolayı obezite tedavisinde kişinin duygu durum bozuklukları ve varsa depresyonu da bir yandan giderilmeye çalışır. Kişinin neyi ne zaman yediğini, kontrolü daha çok ne zaman kaybettiğini ve yerken neler düşündüğünü kaydetmesi kişide farkındalık kazandırması açısından tedavinin bir parçasıdır. Psikoterapide kişiyi yemeye sevk eden unsurlar araştırılarak bunların ortadan kaldırılması, anlamlarının dönüştürülmesi ya da daha sağlıklı baş etme mekanizmalarının geliştirilmesi sağlanacaktır.

Nehire Seray Öztürk

Kaynakça

Deveci, A., Demet, M. M., Özmen, B., Özmen, E., & Hekimsoy, Z. (2005). Obez hastalarda psikopatoloji, aleksitimi ve benlik saygısı. Anadolu Psikiyatri Dergisi6(2), 84-91.

Şengönül, M., Arancıoğlu, İ. Ö., Maviş, Ç. Y., & Ergüden B. (2019). Obezite ve psikoloji. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi2(3), 1-12.

Tunç, A. Ç. OBEZİTE VE BESLENMENİN PSİKO-SOSYAL BOYUTU. BESLENME VE OBEZİTE, 51.

Obezitenin psikolojik kaynakları ve Sonuçları,depresyon,duygusal açlık,fiziksel açlık,obez,anksiyete,duygu,öfke,yemek,yeme,yeme bozukluğu,Beden hoşnutsuzluğu,kilo

Obezitenin psikolojik kaynakları ve Sonuçları,depresyon,duygusal açlık,fiziksel açlık,obez,anksiyete,duygu,öfke,yemek,yeme,yeme bozukluğu,Beden hoşnutsuzluğu,kilo

Obezitenin psikolojik kaynakları ve Sonuçları,depresyon,duygusal açlık,fiziksel açlık,obez,anksiyete,duygu,öfke,yemek,yeme,yeme bozukluğu,Beden hoşnutsuzluğu,kilo

Obezitenin psikolojik kaynakları ve Sonuçları,depresyon,duygusal açlık,fiziksel açlık,obez,anksiyete,duygu,öfke,yemek,yeme,yeme bozukluğu,Beden hoşnutsuzluğu,kilo

Obezitenin psikolojik kaynakları ve Sonuçları,depresyon,duygusal açlık,fiziksel açlık,obez,anksiyete,duygu,öfke,yemek,yeme,yeme bozukluğu,Beden hoşnutsuzluğu,kilo

istanbul psikolog,beşiktaş psikolog,şişli psikolog,online terapi,online psikolog,en iyi psikolog,tavsiye psikolog,psikolog ücretleri,istanbul psikolog çağrışım

Facebook
Twitter
LinkedIn
Telegram
Comments