Radikal Değişimler İçin Kısa Müdahaleler
‘Kısa’ ifadesinin göreceli olması ‘Kısa Terapi’nin nasıl tanımlanacağıyla ilgili uzun süredir devam eden bir meseleye dönüşmüştür. Konuyu daha da karmaşık hale getiren birbirinin yerine geçebilecek bazı terimlerin kullanılmasıdır. (Örneğin: kısa stratejik terapi, süre sınırlı terapi, kısa süreli terapi, etkin süre kullanımlı terapi ve kısa müdahale bunlardan bazılarıdır. Bu nedenle kısa terapinin kesin bir tanımı yapılamadığı gibi kafa karışıklığı yaratacak bir terim karmaşası da mevcuttur. / Radikal Değişimler İçin Kısa Müdahaleler
Çoğu terapötik yaklaşımda kavramlar ve beceriler belli bir sırayla terapi sürecine dahil edilir; halbuki danışanların terapi motivasyonu zaman içerisinde giderek azalır. Bu duruma göre şöyle bir tanımlama yapılabilir; kısa müdahale danışan doğal kırılma noktasına ulaşmadan tamamlanacak şekilde tasarlanmış olan terapidir.
Kısa terapinin iki önemli erken okulu vardır; Ericksoncu hipnoterapi ve sorun odaklı kısa terapi. Milton Erickson günümüz hipnoterapisinin mucididir, sözel bilginin faydası kadar zararı da olduğuna inanır. Paradoksal Müdahaleler,
Şaşkınlık, Dolaylı Önermeler, Dirence Teşvik yöntemlerinin kullanımında ustalaşmıştır. Sorun Odaklı Kısa Terapi’de ise aile içi iletişim alışkanlıklarının şizofreninin ortaya çıkmasına sebep olabileceği görüşü ilgiyi aile sistemlerine yönelik müdahaleler üzerine toplamıştır. Buradaki anlayış ‘asıl sorun sorunun kendisi değil çözümüdür’ anlayışıdır. Yani danışanların sorun olarak algıladıkları şeyi çözmeye yönelik stratejileri sorunu meydana getirir ya da daha kötü hale getirir. Burada Tip 1 değişikliğe karşı Tip 2 değişiklik kavramı vardır. Tip 1 değişiklikte, bakış açısında küçük değişiklikler meydana gelebilir ancak daha geniş bir açıdan bakınca danışan hala işlevsiz bir sistemin içinde sıkışıp kalmıştır. Tip 2 değişiklikte ise danışanın algısı aniden değişir, mevcut dünya görüşünün yerini tamamen yeni bir bakış açısı alır. / Radikal Değişimler İçin Kısa Müdahaleler
Sonraki süreçlerde daha kısa ve daha düşük maliyetli terapi hizmeti sunmaya yönelik iki önemli kısa terapi ekolü ortaya çıkmıştır. Bunlar; Çözüm Odaklı Kısa Terapi ve Öyküsel Terapidir. Danışanların sahip olduğu güç ve çözümlere sistemli bir şekilde odaklanmaya yönelmenin daha hızlı değişime imkân tanıyacağı fikri ortaya atılmış ve böylece ÇOKT geliştirilmiştir. Danışanın eksiklerinden ziyade güçlü tarafları ve başarıları üzerine odaklanılır. Yani ÇOKT olumlu küçük değişikliklerin etkilerine odaklanan bir yaklaşım olarak düşünülebilir. Öyküsel Terapi, süre sınırlı veya etkin süre kullanımlı tedavi olarak sınıflandırılabilir ancak kısa terapi kategorisine dahil edilemez. Öyküsel terapi, danışanların gerçeklik olarak ele aldıkları kişisel öyküleri sarsmaya odaklanır. Amaç sert, eleştirel, kendini reddeden öykülerle rekabet edebilecek daha şefkatli öykülerin ortaya çıkmasına imkân tanımaktır. / Radikal Değişimler İçin Kısa Müdahaleler
Kısa terapilerinin tercih edilmesinin önünde bazı engeller vardır. Yapılandırılmış bakım komplosu konusundaki eleştiriler yapılandırılmış bakım hizmetleri ağının, danışanları ihtiyaç duydukları uzun süreli terapi hizmetlerinden mahrum bırakmak amacıyla öncelikli uygulama modeli olarak kısa terapi yaklaşımını hızlı bir şekilde benimsediğini ileri sürer. Klinik değişimle ilgili belirsiz kuramlar konusundaki eleştiri ise kısa terapilerin genellikle belirsiz veya yeterince anlaşılır olmayan müdahale ve değişim modellerini temel almasıdır. Buna yönelik çalışmalar yapmak zorlaşmaktadır. Son olarak kanıt yetersizliği konusundaki yaygın eleştiri kısa terapi yaklaşımlarının klinik etkinlik noktasında bilimsel destekten yoksun olmasıdır. / Radikal Değişimler İçin Kısa Müdahaleler
Funda Sarı
