Sağlıklı Yetişkin

Sağlıklı bir yetişkin kavramı size ne çağrıştırıyor? Sizce ne gibi özellikleri var? Neler yapar veya yapmaz? Nasıl konuşur? Bu şema terapisine ait bir kavramdır. Ekole göre bu her insanın içinde var olan bir yandır. Şema terapinin temel amacı da bu yanı güçlendirmektir. Hatta terapilerin başında bu yan zayıf olabilir. Bazı durumlarda terapist bu yanı oynayabilir. Ancak zamanla müdahalelerle o yön olarak konuları ele alarak güçlenmesine yardımcı oluruz. O halde bu inşa edilen bir süreçtir.

Özellikleri:

Sağlıklı yetişkin yanın sadece gerçekçi ve mantıksal açıklamalar yaptığı duygulara sahip olmadığı genelde düşünülür. Ancak bu yanlış bir açıklamadır. Çünkü sağlıklı yetişkin yanımız gerçekçi olduğu kadar kendisi ve başkaları için sorumluluk alabilir. Duygulara ilişkin işlevsel tutumları vardır. Çalışma, ebeveynlik, cinsellik, estetik ve kültürel ilgi alanları vardır. Gördüğünüz gibi sadece mantıklı şeyler söyleyip yapmamakta. Tüm bunların yanında adından da anlaşılacağı üzere sağlığını koruma ve sportif etkinlikler gibi keyif veren ihtiyaçları da gideren bir yanımızdır. Yetişkin mod, ihtiyaçlarımıza sağlıklı yollarla ulaşmamıza yardım eder ve içimizdeki kırılgan çocuğu sarıp sarmalayan bir yanımızdır.

Hayatta ne yaptığımız kadar hangi yanımızla yaptığımız da önemlidir. Mesela başarılı bir iş adamı, kendisinden beklenilen başarıyı gerçekleştirmeye çalıştığı için de başarılı olabilir, kendi içindeki üretkenliği hayata geçirmek için de. İlkinde başa çıkma yanında içsel bir mutsuzluk ve anlamsızlık yaşarken, ikincisinde yetişkin yanında üretken hissedebilir kendini.

Nasıl oluşur ve konuşur?

En baştan tabii ki de kimseden güçlü mü güçlü bir ses çıkmasını bekleyemeyebiliriz. Ancak seanslarda getirilen konuya sağlıklı yetişkin olsa ne yapardı ne derdi şeklinde sorularla o yan güçlü hale getirilmeye çalışılır. Mesela verilen ödevi yapmadan gelen bir danışan düşünelim. Bu danışan “yapmak istemedim yapmayacağım!” şeklinde bir tavırla karşılarsa terapisti bu durumda ne olur? Öncelikle terapist bir sağlıklı yetişkin olduğu için en önemli rol modeldir. Bu yüzden inatçı çocuğu anlamak sınır çizmek ve sınırların onun için ne kadar önemli olduğunu vurgulaması şeklinde empatik tepkiler verebilir. Ardından bu ödevi neden yapamadığı konuşabilirler. Çünkü sağlıklı bir yetişkin durumları böyle ele alır. İnatçı çocuğa inatçı veya öfkeli bir tepkiyle karşılık vermek işleri çıkmaza götürebileceği gibi hiç de sağlıklı olmayan bir yandan çıkan tepkiler bütününü oluşturabilir. O halde terapist ile danışan “tüm bu olanları sağlıklı yetişkin ele alsaydı neler yapardı?” şeklinde varyasyonları ele alırlar.

Sağlıklı yetişkinin tohumları ekilir, suyu seanslarda müdahalelerle pekiştirilir. Büyümesi ve büyütülmesi ise danışanla gerçekleşir.

Psikolog Süreyya ÇALIK

Facebook
Twitter
LinkedIn
Telegram
Comments