Vajinismus Nedir?

Vajinismus vagina ve ismus kelimelerin birleşiminden oluşmaktadır. Vagina kılıf demek olurken ismus eylem anlamına gelmektedir. Vajinismus, cinsel ilişki sırasında vajina kaslarında istemsiz kasılmalardan dolayı penisin vajinaya girişinin engellendiği, psikolojik bir durumdur. Penisin haricinde de hiçbir cismi vajina kabul etmemektedir. Bu nedenle jinekolojik muayene de yapılamamaktır. Cinsel hayatı olumsuz etkilediği gibi fiziksel ve psikolojik sağlık da tehdit altında kalmaktadır. Bir nesnenin vajinaya alınması durumunda yaşanan korku nedeniyle pubo-kogsigeal ve yanındaki kasları kasılır. Özet olarak bu durum vulva daralması şeklinde düşünülebilir. Bu nedenle medikal müdahalelerden ziyada psikoeğitim ve cinsel eğitim tavsiye edilmektedir.

Vajinismus DSM-IV‘te cinsel işlev bozuklarının altında cinsel ağrı bozuklukları arasında yer verilmiştir.

Kriteler;

A. Vajinanın dış üçte birindeki kaslarda cinsel birleşmeyi (koitus) engelleyecek biçimde, yineleyici bir biçimde ya da sürekli olarak istem dışı spazmın olması.

B. Bu bozukluk, belirgin bir sıkıntıya ya da kişilerarası ilişkilerde zorluklara neden olur.

C. Bu bozukluk, başka bir Eksen 1 bozukluğuyla daha iyi açıklanamaz (örn.somatizasyon bozukluğu) ve sadece genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir.

Vajinusmus kendi içerisinde dörde ayrılır:

Birincil(Yaşam boyu):İlk cinsel deneyimden itibaren devam eder.

İkincil(Edinsel): Aktif bir cinsel hayat yaşarken sonradan ortaya çıkar.

Durumsal(Kısmi): Belirli şartlarda ortaya çıkar.

Yaygın(Total): Ortam fark etmeksizin sürekli vardır.

DSM-V’te ise disparoni tanısı ile birleştirilerek perino-pelvik ağrı bozukluğu adı altında toplanılmıştır.

Nedenleri Nelerdir?

Fiziksel nedenlerine baktığımızda;

Psikolojik nedenlerine baktığımızda;

Psikodinamik yaklaşıma göre vajinismus nedenleri arasında penis kıskançlığı yatmaktadır. Fallik dönemde penise sahip olamadığını, anne ile aynı cinsiyeti paylaştığını fark eden çocuk annenin cinsiyetini kendine verdiğini düşünerek anneyi suçlar. Penis gücünü isteme doğrultusunda babaya sahip olma dürtüsü oluşur. Fallik dönem fiksasyonu yaşayan kadın ileride sahip olmak istediği penis olmadığını bilerek partnerinim penisini reddedecektir. Buna oidipal kompleks etkisi de diyebiliriz.

Bilişsel yaklaşıma göre cinsellikle ilgili yanlış inançlar ve otomatik düşünceler mevcuttur. Bu yanlış inançların oluşumunda kültürün etkisi mevcuttur. Kadın cinselliği yok sayan birçok kültür vardır. Kadınlara cinsellik sadece erkeklerin zevk aldığı ve çocuk yapmak için bir araç olarak öğretilmektedir. Bu nedenle kadınlar için cinsel birleşme acı dolu bir zorunluluktan başka bir şey ifade etmektedir. Kadın bu doğrultuda keyif alamayacağı aynı zamanda zorunda kaldığı durumun baskıyla kendini cinsellikten uzaklaştıracaktır. Yine kültürlerde bekarete verilen büyük önem kadınların ilk deneyimlerini zorlaştırmaktadır. İlk deneyiminde partnerine bekaretini kanıtlama kaygısı içerisinde olacaktır. Kadınlar için yanlış ve tabu olarak öğretilen cinsellik karşısında kadın, vajinismus gibi istemdışı bir kendini koruma stratejisi geliştirecektir.

Davranışsal yaklaşıma vajinismus bir fobik tepki olarak ele alınmalıdır. İç veya dıştan gelen olumsuz bir uyaranla şartlanma olmuştur. Bu fobinin ardında yer alan düşünceler arasında

• Ağrı ve acı duyma korkusu
• Aşırı kanama korkusu
• Yırtılma parçalanma korkusu
• Penisin içinde kalması/kilitleme korkusu
• Bayılma/ölme korkusu
• Pislik ve iğrenme duyguları yer aldığı araştırmalarla ortaya konulmuştur

Psikolog Yaren Meral MORAL

Kaynakça

Er, O., Özdel, K., Yılmaz Özpolat, A. G., (2010). Vajinismus. Kriz Dergisi, 18(3), 37-46.

Kring, A.N. Johnson, S.L. Davison, G.C. Neale, J.M. (2013). Anormal Psikoloji. (M. Şahin, Çev.ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Yıldırım, M. H. (2017). Vajinismusun Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri Açısından Diğer Cinsel İşlev Bozuklukları ile Karşılaştırılması. Klinik Psikiyatri Dergisi, 20(1), 37-44.