Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı

Günümüz ebeveynlerinin fazla meşguliyet veya cehaletten kaynaklanan çocuklara gereğinden fazla teknolojik aletlerle etkileşime girmeleri sıkça karşılaştığımız problemlerden bir tanesidir. Çocukları daha itaatkâr hale getirmek ve sakinleştirmek için telefon ve tabletlerin önlerine sunulması yolda, otobüste, uçakta, restoranlarda görmeye alışık olduğumuz manzaralardandır ve bu durum daha anaokulu yaşına gelmemiş çocuklarda karşılaşılabilmektedir. Dolayısıyla yaptıkları hatanın olası sonuçlarını düşünecek kapasitede değillerdir. Kontrolsüz zaman aralıklarıyla kullanılan teknolojik aletler uygunsuz içeriklerden dolayı çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimini etkilemektedir. Bunların başında sayabileceklerimiz:

Bu sorunlarla karşılaşılıp karşılaşılmaması ebeveynin ne kadar bilinçli, istikrarlı ve otoriter olmasına göre değişir. Teknolojinin pek çok konuda fayda sağladığı tartışılamaz bir gerçek olsa da konu çocuklara geldiğinde ebeveyn ve eğitimcilerin bazı kuralları bilmeleri ve çocukları ekran konusunda yönlendirmeleri gerekmektedir. Yani okul öncesi ve ilkokul çağındaki her çocuğun ekran kullanımı her koşulda sınırlandırılmalıdır. Gün içerisinde bu aletlerin kullanımı aralıklarla toplam 30 dakikadan 1 saate kadar tutulmalıdır fakat bu sürenin üzerine çıkması bağımlılık yapmaktadır. Bu zaman aralığında bile oynanan video oyunları, izlenilen sosyal medya içerikleri çocuğun işlevsel düşünme kapasitesini harekete geçirmez. Bu 30 dakika içerisinde çocuk oynadığı oyundaki seviyeye ulaşmaya çalışırken aynı anda mutluluk, şaşkınlık, öfke, şaşkınlık, utanç gibi gerçek hayatta veya okulda vermediği tepkileri yaşar. ‘Sözde serotonin (mutluluk hormonu)’ veya bir tür morfin olarak adlandırılan bu serotonin hormonu çocuğun beyninde salgılanır ve oynadığı oyuna- teknolojik alete bağımlı hale gelmesine yol açar. Bu sebeple çocuk daha fazla ekran karşısında vakit geçirmek ister. Bu kadar kısa zamanda pek çok uyarana maruz kalan beyin bu bilgileri işleyemez ve beyni sorun çözmekten sorumlu işlevsel düşünceyi destekleyen sinapsların gelişmesine engel olmaktadır. Çocuğun bu kadar zamanı işlevsel düşünmeyi destekleyen ve beyindeki sinapsların oluşumunu başarılı şekilde uyaran farklı motor aktiviteleri gerektiren oyunlarda geçirmeleri onlar için çok daha faydalıdır.

Çocukların teknolojik alet kullanımı zaman ve içerik anlamında denetlenmelidir fakat bu uzaktan çok da kolay değildir. Bu fikre dayanarak ‘Nicola Tesla Center (NTC)’ çocukların cep telefonu kullanımını sınırlandıran ücretsiz bir uygulama geliştirmiştir. Uygulama çocukların ekran süresini 30 dakikayla kısıtlayarak onları motor aktivitelere karşı teşvik etmektedir ve günlük 4 km yürüyüş yaparlarsa ekstra 20 dakika ekran süresi hakkı vermektedir. Aynı zamanda ebeveynlere de çocukların hangi içeriklere girdiklerine dair bilgi verir.

Psikolog Zeynep Sürücü

Kaynakça:

SLAVOLJUB HILČENKO, NEBOJŠA JAKOVLJEVIĆ, “Technology Addiction in Children”, Edukacja-Technika Informatyka nr 2/28/2019. DOI: 10.15584/eti.2019.2.35.

Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı,çocuk,ekran,serotoni,sinapslar

Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı,çocuk,ekran,serotoni,sinapslar

Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı,çocuk,ekran,serotoni,sinapslar

Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı,çocuk,ekran,serotoni,sinapslar

Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı,çocuk,ekran,serotoni,sinapslar

Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı,çocuk,ekran,serotoni,sinapslar