Bipolar Bozukluğun Tedavisi

Bipolar Bozukluk mutlaka ilaç tedavisi alınması gereken psikiyatrik bir hastalıktır. Çeşitli terapi ve ilaç desteği ile tama yakın iyileşme görülen vakaların sayısı oldukça fazladır. Tedaviler sonucu hastalar işlevselliklerini geri kazanarak, günlük hayatlarında aktif rol almaya devam etmektedirler. Bu tedavilerden bazıları;

Farmakoterapi

Aile Odaklı Terapi

Özellikle Bipolar Bozukluk I’de kişi psikotik belirtiler gösterebilir. İşlevselliğini büyük ölçüde kaybedebilir. Bu nedenle kişinin yakınlarına büyük bir sorumluluk düşmektedir. Aile Odaklı Terapi’de (AOT) odağa kişi ile çevresini de alır. Hastalığın olumsuz koşullarına sosyal destek ağı ile önlemler getirir. Amaç kişinin ailesini hastalık hakkında bilgilendirmek ve iletişimi zenginleştirmektir. Öncelikle hastanın manik, hipomanik ve depresif dönemlerinde yaşadıklarını içeren bir anemnez alınır. Edinilen bilgiler doğrultusunda bir sonraki dönemde oluşabilecek olumsuzluklar ve tehlikeler öngörülür. Aile ve kişiye durum detaylıca anlatılır, durum kabul ettirilir. Ardından sosyal işlevselliği ve etkinliği arttırmak amacıyla etkinler düzenlenir. Tedavi sürecinde hasta mutlaka ilaç kullanacağı için de bu konudaki bilgilendirme de sağlanır.

Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) BB’de dört noktaya değinmektedir. Bunlar; ilaç tedavisine uyum, stres müdahaleleri, yaşam stili düzenlenmesi, eştanı tedavileri şeklindedir. Hastada farkındalık sağlanmak amacı ile hasta, ilk olarak psikoeğitimden geçer. Böylece duygudurumundaki değişikleri fark ederek kaydedebilir. Kaydedilen duygudurumuna özgü oluşturulan stratejileri kullanabilir. İlaç tedavisi depresif dönemi düzelttiği gibi hipomani veya mani dönemi semptomlarını da etki eder. Bu nedenle bazı hastalar hipomanik dönemdeki hallerini istediklerini belirterek ilaç tedavisini reddedebilirler. BDT’nin öncelikli amacı hastanın ilaç tedavisinde işbirlikçi olmasını ve uyum göstermesini sağlamaktır. Çünkü ilaç tedavisi olmazsa iyileşme görülemez. Manik dönemdeki bilişsel çarpıtmalar hastalara gösterilir. Gerçeği değerlendirme yetisi kontrol altına alınmaya çalışılır. Depresif dönemde ise kişiye keyif alabileceği bir program belirlenir ve buna uyması beklenir. Stres yöntemi içerisinde bilişsel yeniden yapılandırma ile sorun çözme ve iletişim becerilerinde güçlendirme sağlanır. Yaşam stili müdahalelerinden en önemli hastanın uyku döngüsüdür.  Hastanın bu sürece aktif ve uyumlu bir şekilde katılabilmesi için düzenli uyku şarttır.

Destekleyici Terapi

Destekleyici psikoterapi genellikle psikiyatrik tanısı alan kişilerde kullanılan bir yöntemdir. Eklektik yani birçok ekolden yararlandığı için kişiye özel bir tedavi yöntemi oluşturulmaktadır. Destekleyici terapi diğer terapi yöntemlerinin aksine hastanın ihtiyaçları doğrultusunda yönlendirme içeren bir yaklaşımdır. Bu yönlendirmelerin tek kaynağı ise hastanın semptomlarından kurtulmasıdır. Güvence vermek, yeniden çerçeve çizmek, cesaretlendirme, övgü destekleyici terapide kullanılan yöntemler arasındadır. Öncelikle semptomlara odaklanılır. Hasta semptomların bilincine vardıktan sonra semptomları iyileştirmeye yönelik çalışmalar yapılır. İyileşme sağlandığı takdirde yenilenme riski azaltılır. Hastalık sebebi ile oluşan güncel sorunlarla baş etme mekanizmaları ve ego işlevi güçlendirilir.

Uzman Klinik Psikolog Yaren Meral MORAL

Kaynakça

Karaarslan, D. (2014). Bipolar bozukluk tanılı ergenlerde aile odaklı psikososyal sağaltım uygulamaları; Aile odaklı terapinin erken dönemde hastalık belirtileri ve işlevsellik üzerine etkisi (Doctoral dissertation, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi).

Maçkalı, Z., Tosun, A. (2011). Bipolar Bozuklukta Davranışçı Terapi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3 (4), 571-594.

Yeloğlu, Ç. H. (2017). ÖNEMLİ BİR RUH SAĞLIĞI SORUNU: BİPOLAR BOZUKLUK. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi, 8(30), 41-54.

Winston, A., Rosenthal, R. N., & Pinsker, H. (2011). Destekleyici Psikoterapiye Giriş (C. Kaptanoğlu, G. Güleç, A. Eşsizoğlu, A. Maraş, Çev.). Ankara: Tuna Matbaacılık.