Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım

Aktarım ilk kez histerik kişilik yapısına sahip kişilerde keşfedilmiştir. Bu kişilerin terapideki aktarımları öylesine kuvvetlidir ki klinisyenler tarafından bu durum fark edilmiştir. Histerik kişilerin bugünü hatalı algılamalarından yola çıkarak geçmişte de aynı şekilde hatalı algılama yapabileceklerine dair çıkarımda bulunmuşlardır.

Terapistin cinsiyeti hastada bazı tetiklenmelere sebep olur. Tetiklendiği için de semptomatik duygular, davranışlar anında ortaya çıkar. Freud da kendi seanslarında hastalarının bazen cazibeleriyle onu etkilemeye, ona kendilerini beğendirmeye çalıştıklarını bazen de korkarak içlerine kapandıklarını sık sık fark etmiştir. Erkek terapistlerin çoğu bu durumla karşı karşıya kalabilirler. Kadın terapistlerin ise histerik danışanların düşmanca ve rekabetçi tutumlarına hazırlıklı olması gerekir. Genel olarak histerik danışanlar nevrotik veya sağlıklı bir düzeyde ise terapistin ilgisini fark ederek işbirliği içine girerler. Fakat eğer borderline veya psikotik düzeyde ise kurulacak herhangi bir ilişkiden genel olarak korkmalarından ve eyleme koyma davranışlarının tahripkâr sonuçlarından dolayı tedavileri daha zordur.

Elbette nevrotik düzeyde olan danışanların bile aktarımları çok kuvvetlidir. Bu durum terapiyi zorlaştırsa da bilinçaltında yer alan konuları çalışılmak üzere çok güzel bir fırsat sağlar. Bilinçaltına itilmiş kişinin arzularını, kişiliğinin istenmeyen yönünü korkusuzca konuşabileceği terapi ortamında aktarımların ele alınması iyileştirici bir rol oynar. Bu konular ortaya konulmadıkça kişi eyleme vurma davranışları ile kendine veya başkasına zarar verebilir. Örneğin erkek terapistin ismine benzer kişilerle, korunmasız cinsel ilişkilerde bulunan kadın danışan ile bu konuyu anlattığında bu benzerlik üzerine konuşarak farkındalığını arttırmaya çalışılmalıdır.

Terapinin ilk aylarında, danışanın terapiste güveni tam oluşmamışken, terapist danışanın aktarımlarını fark etmemişken bile danışan bu aktarımlarla cebelleşiyor olabilir. Öylesine güçlü duygular yaratır ki bu duygularla başa çıkamayabilirler. Bu yüzden de terapiyi bırakabilirler. Aktarımın en istenmeyen kısmı budur; tedavinin yarım kalmasıdır. Bundan dolayı eğer danışanın önüne geçilemeyecek aktarımlarının olduğunu fark edersek çocukluk dönemlerine ait korkutucu, heyecanlandırıcı veya değersizleştirdiği birine benzemeyen birine yönlendirilmesi gerekir.

Karşı aktarımda iki konu önem taşır. İlki radikal sınırlar koymaktır. Bu sınırlar terapötik çerçeve içerisinde yer alan maddelerden daha çok terapistin yaptığı bir savunma olarak görülür. Bunun içerisinde duygusal sınırlar da mevcuttur. Histerik bir danışanın yoğun duygulanımları, yapay gelen davranışları karşısında terapist, kendini sabrını sınarken bulabilir. Bu da terapistin danışanı anlayamadığını, onunla empati kuramadığını gösterir. Danışanın anlattıklarını önemsiz gördüğünü, anlattıklarının karşısında bazen dikkatini dağıldığını, anlattığı konuları abarttığını düşündüğünü fark ettiği anda terapist kendine dönüp bakmalıdır. Bu karşı aktarım danışana zarar verebilir. Çünkü histerik kişiler kişiler arası ilişkilerde çok hassastırlar. Karşıdakilerinin onu önemsemeyen, küçümseyen tavırlarını hemen fark edebilirler.

Diğer konu ise danışana bebekmiş gibi davranmaktır. Histerik kişiler kendi cinsiyetlerinin değersizleştirmelerine maruz kalan ve bu yüzden özgüven problemlerine sahip kişilerdir. Bundan dolayı beceriksiz, başkasına muhtaç olduklarını düşünürler. Terapistin ilgisi karşısında regrese olarak çaresiz ve küçük kız hallerine geri dönerler. Terapist bu noktada kendini güçlü, koruyan bir baba rolüne kaptırmamalıdır. Israrlı şekilde devam eden eyleme koyma davranışlarının karşısında akıl vermek, kendini düzelttiğine yönelik işaretlerine karşılık övgüler göstermek bu role girildiğini gösterir. Böyle davranışlar onun artık bir çocuk değil, yetişkin sorumluklarına sahip bir birey olduğuna yönelik ispatlardan danışanı uzaklaştıracaktır

Karşı aktarım konusunda en dikkat edilmesi gereken diğer bir konu cinselliktir. Histerik danışanların bilinç dışı yaptıkları baştan çıkarıcı davranışlarına yönelik tavır ne kızmak ne de onaylamak olmalıdır. Bu davranışlarını görmesini sağlayarak, davranışlarının nedenlerini konuşarak, konuda yine danışanın merkezde olmasını sağlayarak ele alınmalıdır. Bunun iyileştirici yönü oldukça önemlidir. Çünkü böylece danışan kendisini suistimal etmeyen, onu kullanmaktan kaçınan, onun iyiliğini gözeten birinin bu tutumu sayesinde savunmacı cinselleştirme davranışlarının işlevsizliğini fark edecektir.

Psikolog Yaren Meral MORAL

Kaynakça

McWilliams, N. (2010). Psikanalitik tanı: Klinik süreç içinde kişilik yapısını anlamak (E. Kalem, Çev). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları (1999).

Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu, Histerik Hastalarla Aktarım ve Karşı-Aktarım, histeri, aktarım, davranış, terapi, danışan, duygu,