“Aşk bizi en beklenmedik yerlerde ve en hazırlıksız anımızda kıskıvrak yakalar. Ve bir kez çağırdığında boyun eğip, peşinden gitmekten başka şansımız yoktur.” demiş Tarık Tufan. Çoğumuz aşk tarafından kıskıvrak yakalanmışızdır. Midemizde kelebekler uçuşmuş, aklımız bir karış havada yürümüşüzdür. Kimi zaman karşılık görmüş kimi zaman öteki bi’haberken onun varlığını düşünmüş durmuşuzdur. Bazense daha dingin, onun yanında kendimiz olabildiğimiz daha sakin bir aşkın içinde kendimizi bulmuşuzdur. Tabi bunlar aşkın yaşanma biçimlerinden yalnızca bazılarıdır. Son derece sübjektif bu yaşantı binlerce yıldır farklı şiirlere, destanlara, şarkılara, resimlere, romanlara, filmlere konu olmuştur. Freud’a göre aşk “anneden ayrışmanın yarattığı boşluktan önceki bir olma evresinin yeniden inşasıdır”. Aslında annemizle yaşadığımız bütünlük halini ve bağlanma biçiminin bir yenisini öteki kişilerde ararız. Bir diğer değişle aşk psikanalistlere göre bir nevi ötekiyle beraber eksiksiz kayıp cenneti arama girişimidir. Lacan’ın aşk tanımı da düşünülmeye değerdir. Lacan’a göre aşk, sende olmayan bir şeyi onu talep etmeyen birine vermektir.

Her insan gibi kuramcılar da aşkı anlamaya çalışmış, anlamlandırırken de belli ortak noktalar tespit etmiş ve aşkı yaşama biçimlerini sınıflandırmışlardır. Aşk deneyimlerinin çeşitliliğine rağmen temelde aşkın derin bir sevgi ve bağlılık olduğu üzerinde uzlaşılmıştır. Kimilerine göre aşk özellikle genç yetişkinlikte görülen ve bu dönemde çözülmesi gereken, kişinin gelişimi için önemli rol oynayan bir durumdur. En ünlü aşk kuramlarından biri Sternberg’in Üçgen Aşk Modelidir. Sternberg, aşkı yakınlık, tutku ve bağlılık ekseninde ele almıştır. Yakınlık partnerlerin birbirine kendilerini açmasını, aradaki duygusal paylaşımın yoğunluğunu ifade ederken tutku boyutu ilişkideki fiziksel yakınlığı, cinsellikten alınan doyumu, romantizmi içerir. Bağlılık ise partnerlerin birbirlerine yönelik aidiyet hissi, sevginin sürekliliğidir. Bu üçüne de sahip nadir ilişkiler kusursuz aşkın biçimidir.

Sternberg’e göre tutkunun ve bağlılığın eşlik etmediği yakınlık hissi hoşlanmayla sonuçlanır. Ötekine yönelik bir adanmışlık ya da yüksek heyecanlı duygular söz konusu değildir. Yalnızca bağlılığın olduğu ilişkileri boş aşk olarak nitelendirirken yalnızca tutku yani fiziksel çekim içeren, bizim “ilk görüşte aşk” olarak adlandırdığımız ilişkileri çılgınca aşk olarak isimlendirir. Tutku ve yakınlığın birlikte görüldüğü ancak geleceği muallak aşklar romantik aşklardır. Tutkunun yanında bir bağlılık da görülen ama yakınlık içermeyen ilişkileri aptalca aşk olarak adlandırır. Bu aşkın tutkunun azalmasıyla boş aşka dönüşeceği düşünülür. Yakınlık ve bağlılıkla karakterize ancak içinde tutku barındırmayan ilişkiler ise arkadaşlık ilişkilerine benzerliğinden ötürü arkadaşça aşklardır. Çok uzun yıllar süren birlikteliklerin bir süre sonra tutkunun azalmasıyla arkadaşça aşka dönüştüğü düşünülür.

istanbul psikolog,beşiktaş psikolog,şişli psikolog,online terapi,online psikolog,en iyi psikolog,tavsiye psikolog,psikolog ücretleri,istanbul psikolog çağrışım

John Lee, Sternberg’e benzer bir sınıflama yapmıştır ve tanımladığı aşk biçimlerini renklere benzetmiştir. Üç ana renk gibi üç ana aşk biçimi vardır. Storage olarak adlandırdığı ve maviye benzettiği aşk biçimi aile ve çevreye hissedilen, arkadaş olunan doğal bir sevgidir. Sarıyla benzerlik kurduğu ludus, bağlılık ve yakınlık içermeyen eğlenceli, aşkın bir oyun gibi yaşandığı biçimdir. Kısa sürelidir, çok eşli bir yapısı vardır. Ve elbette kırmızıyla ilişkilendirdiği eros ise tutkulu ve erotik, en ideal aşık olma biçimidir. Eros ve Storage’ın birlikte yaşandığı aşk kendini kaybettiğin aşktır. Gerçekçi aşk ludos ve storage boyutlarından oluşur. Eros ve ludos’un birlikteliği ise takıntılı aşkla sonuçlanır.

Elanie Hatfifeld diğer iki kuramcıdan farklı olarak şefkatli ve tutkulu olmak üzere iki tür aşk olduğunu söyler. İçinde karşılıklı saygı, bağlılık, sevgi, güven içeren ilişkiler şefkatli; yoğun duyguların, cinsel çekimin, kaygıların görüldüğü ancak Hatfield’a göre 6-30 ay arası süren aşk tutkulu aşktır. Tutkulu aşkın karşılık bulmasıyla kişi havalara uçarken karşılıksız kaldığında büyük düşüş yaşar. İdeal olanı tutkulu aşkın zamanla şefkatli aşka evrilerek ilişkinin sürdürülebilmesidir.

Neden aşık olduğumuz konusuna gelince Dr. Helen Fisher  pek romantik olmayan bir açıklama yapmıştır. Aşkta cinsel dürtü, romantik aşk ve bağlılık duyguları olmak üzere 3 aşama olduğunu ve her birinin sırasıyla beyindeki testesteron, dopamin ve seratonin tarafından yönlendirildiğini ifade eder. Kime aşık olduğumuz ise hangisinin daha baskın olduğuna göre değişmekte ve partnerler arası çekimi yaratan şeylerden biri olmaktadır. Aşkın fizyolojik açıklamaları bir yana, aşk da beyinde değişimlere neden olabilmektedir. Dokunma, öpüşme, sevgi sözcükleriyle bu kimyasallar aktive olurlar.  Bağımlı aşkta prefrontal korteksin ve korku duygusunu kontrol eden amigdalanın fonksiyonları aksar. Aşkın gözünü kör eden de budur.

Nehire Seray Öztürk

İçimizde Uçuşan Kelebekler : AŞK,sevgi,tutku,bağlılık,dopamin,testesteron,aşık,aşk,saygı,güven,sevgi,arkadaş,yakınlık,tutku,

İçimizde Uçuşan Kelebekler : AŞK,sevgi,tutku,bağlılık,dopamin,testesteron,aşık,aşk,saygı,güven,sevgi,arkadaş,yakınlık,tutku,

İçimizde Uçuşan Kelebekler : AŞK,sevgi,tutku,bağlılık,dopamin,testesteron,aşık,aşk,saygı,güven,sevgi,arkadaş,yakınlık,tutku,

İçimizde Uçuşan Kelebekler : AŞK,sevgi,tutku,bağlılık,dopamin,testesteron,aşık,aşk,saygı,güven,sevgi,arkadaş,yakınlık,tutku,

İçimizde Uçuşan Kelebekler : AŞK,sevgi,tutku,bağlılık,dopamin,testesteron,aşık,aşk,saygı,güven,sevgi,arkadaş,yakınlık,tutku,

istanbul psikolog,beşiktaş psikolog,şişli psikolog,online terapi,online psikolog,en iyi psikolog,tavsiye psikolog,psikolog ücretleri,istanbul psikolog çağrışım