Kendilik Nesnesi İşlevleri

Heinz Kohut, empatik ebeveynlerin kendilik işlevlerinin sağlayıcısı olarak çocuğun olumlanma ve korunma gibi psikolojik gereksinimlerine verdikleri tepkiler sonucu çocuğun kendilik nesnesi işlevlerinin gelişmesine yardımcı olduklarını savunmuştur. Freud’un bireyi kendi dürtülerini doyuma ulaştırmaya ve bedenindeki gerginliği azaltmaya çalışan bir makine gibi tanımlamasının tersine Kohut, bireyin uyarıcı arayışı içinde olduğunu iddia etmiştir. Bireylerin yaşama dair temel motivasyonunu kendilik duygusunun parçalanması tehdidine karşın kendilik bütünlüğünün korunması olarak görmüştür. Ona göre yalnız kalma korkusu, kendilik nesnesi işlevlerini gerçekleştirenler ile yaşanan ayrılık, utancın yol açtığı narsistik yaralanmalar gibi durumlar bireyin parçalanma endişesinin tetikleyicileriydi.

Kendilik nesnesi işlevlerini, yaşamın ilk dönemlerinde birey için ötekiler tarafından sağlanan fakat bireyin bu işlevleri içselleştirmesi ile birlikte kalıcı haline gelen işlevler olarak görmüştür. Bu işlevlerin varlığının bireyin kendilik gelişiminde bütünleşme ve istikrar sağlarken yokluğunun bireyde kendiliğin incinmesi, karmaşa ve parçalanma duygularına kapılmaya yol açtığını belirtmiştir.

Kohut’un tespit ettiği kendilik nesneleri şu şekildedir:

1. Büyüklenmeci kendilik: Bu kendilik ile bağlantılı işlevler aynalayıcı kendilik nesnesi işlevleridir. Bireyin öteki tarafından onaylanma, kabul görme deneyimleri ile bağlantılı olan işlevlerdir. Birey bu işlevler sayesinde özsaygı geliştirir ve kendini değerli hisseder. Başkaları tarafından olumlanması ve beğenilmesi ile birlikte kendisinin sevilebilir biri olduğunu düşünür. Yeni deneyimlerinde desteklenmek, teşvik edilmek kendiliği sağlamlaştırır ve bireyi yeni deneyimlerin peşinden gitmesi için yüreklendirir. Öte yandan bu işlevler sağlanamadığında birey yetersizlik ve değersizlik hisleri ile boğuşur. Kendini reddedilmiş hisseder. Bunun sonucunda kendine veya ötekine karşı öfke geliştirir.
2. İdealleştirilmiş ebeveyn imagosu: Bu kendilik ile bağlantılı işlevler idealleştirici kendilik nesnesi işlevleridir. Birey koruyucu olarak gördüğü kendiliknesnesinin tümgüçlülüğüne inanarak kendini güvende hissetmek ister. O kişi ile özdeşim kurarak kendinin de güçlü olduğuna inanır, kendini etkin görür. Aksi takdirde birey kırılgan ve güvensiz birine dönüşür. Bu kendiliknesnesinin diğer bir işlevi ise bireyin aşırı heyecanı ve duygulanımlarının öteki tarafından ayarlanmasıdır. Birey bu işlevin varlığı ile birlikte kontrolden çıkmak yerine duygulanımı üzerinde kontrol sağlar. Öteki tarafından avutulmak kişiye ölçülü olmayı öğretir, birey ihmal edilidiği duyguları ile baş edebilir. Son olarak birey ötekilerden kültürel normları ve kuralları öğrenerek hayal kırıklığına ve inancını yitirmeye karşı kendini korur, kendisine yaşam boyu hedefleri doğrultusunda rehberlik edebilir hale gelir.
3. Öteki benlik: Bu kendilik ile bağlantılı işlevler ikizlik kendiliknesni işlevleridir. Bireyin ötekilerle olan bağını deneyimlemesi ile birlikte kişi kendini uyumsuzluk ve yabancılık hislerine karşı korur. Bireyin kendilik bütünlüğünün bozulmamış olduğunu düşünmesi diğer insanlara yabancılaşmasının önüne geçerek ötekiler ile bağlarını güçlendirmesini sağlar.

Hamide Güven

Kaynakça

Rabstejnek, C. V. (2020). A brief review of self-psychology. Human and Organizational Understanding and Development, 1-5.

J. Palombo, H.K.Bendicsen, B.J. Koch, (2018), psikanalitik Gelişim Teorileri Rehberi 2. Cilt, İSTANBUL, Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları

Kendilik nesnesi İşlevleri,benlik,narsistik yaralanmalar,İdealleştirilmiş ebeveyn imagosu,Büyüklenmeci kendilik

istanbul psikolog,şişli psikolog,beşiktaş psikolog,online terapi,online psikolog,en iyi psikolog,psikolog ücretleri,ücretsiz psikolog,istanbul tavsiye psikolog,psikolog randevu,psikolojik destek,psikolojik danışmanlık,psikoloji,psikoterapi,psikolog,ünlü psikologlar,başarılı psikologlar,online psikolog tavsiye,erkek psikolog,kadın psikolog,psikolog istanbul,psikolojik rahatsızlıklar,psikolojik ilk yardım,psikolojik test,psikohelp,mecidiyeköy psikolog