Şizofreni, kişinin gerçek ile gerçek dışı olayların farkını ayırt etmesini güçleştiren sağlıklı düşünce akışını ve duyguların kontrol edilmesini engelleyen bir rahatsızlık türüdür. Kişinin bu rahatsızlık karşısında normal davranışlar sergilemesi pek mümkün değildir.

Kişinin algılarını, bilişsel fonksiyonlarını, duygu düzenlemelerini, davranışlarını ve ilişkilerini bozan bu rahatsızlığın toplumda görülme oranı ortalama %1’dir.

Belirtileri

• Sanrı (hezeyan)
• Halüsünasyonlar
• Katatonik belirtiler
• Düzensiz konuşmalar
• Kötülük görme korkusu
• İçe kapanma
• Öz bakımı ihmal etme
• Aşırı tepkiler verme
• Depresyon
• Eksantrik konuşmalar
• Dezorganize konuşma           
• Küntleşme
• Düşünce bozukluğu

DSM 5 Tanı Kitabı’na göre şizofreni tanısı alan kişilerde şu semptomlar gözükmektedir:

• Sanrılar
• Varsanılar
• Darmadağınık konuşma
• İleri düzeyde dağınık davranış sergileme veya katatonik davranışlar gösterme
• Silik(negatif) belirtiler
• İş, kişiler arası ilişkiler veya özbakım gibi alanlarda işlevsellik düzeyinde belirgin olarak düşme

Nedenleri

Şizofrenin ortaya çıkmasında genetik faktörlerin önemi büyüktür. Bunun yanı sıra psikososyal çevrede bu rahatsızlığın ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilir.

Yapılan araştırmalar gösteriyor ki beynindeki nörotransmitterler ve birtakım beyin kimyasalları ile ilgili oluşan sorunlar şizofreni hastalığının ortaya çıkmasında önemli bir role sahiptir. Özellikle dopamin ve glutamat nörotransmitterlerinin dengesiz oluşu bu hastalığın oluşmasına zemin hazırlamaktadır.

Psikolog Elifnur YEŞİLTAŞ

Kaynakça

Aslan, S., & Altınöz, A. E. (2010). İçgörü kavramı ve şizofreni. Tekrarlayıcı Nitelikte Bir Travma Olarak Aile İçi Şiddetin Psikoz İle İlişkisi, 23.

KARAKUŞ, G., KOCAL, Y., & Damla, S. E. R. T. (2017). Şizofreni: Etyoloji, klinik özellikler ve tedavi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 26(2), 251-267.

Kring, A., Johnson, S., Davison, G., Neale, J. (2019).  Anormal Psikoloji (12. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık

Soygür, H., Alptekin, K., Atbaşoğlu, E. C., & Herken, H. (2007). Şizofreni ve diğer psikotik bozukluklar. 1. Baskı. Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları, 500.