Somatizasyon bozukluğu fiziksel ve bedensel belirtileri içeren psikiyatrik bir durumdur. Psikolojik sıkıntıyı bedensel semptomlar olarak deneyimleme, iletme ve bunlar için tıbbi yardım arama eğilimi olarak da yorumlanabilir. Bu tanımın yapılabilmesi için hastanın iş, aile, okul veya sosyal yaşamında çeşitli rahatsızlıklar nedeniyle kısıtlandığının saptanması gerekmektedir. Bu verilere sahip olan kişiler, bedenleri ve organlarına yönelik çeşitli şikayetlerde bulunabilirler. Bu şikayetlere örnek olarak yanma hissi, ağrılar, ara ara kramplar, dilde farklı tatların hissedilmesi verilebilir. istanbul psikolog online psikolog online psikolog

Somatizasyon bozukluğu olan bireylerin psikiyatrik ve psikolojik değerlendirmeleri yapıldığında genellikle altta yatan stres unsurlarının olduğu gözlemlenir. Stres unsurlarının kişi tarafından fark edilememesi, görmezden gelinmesi ya da çözülememesi sonucunda kişide psikolojik sıkıntılar kendini somatik semptomlar olarak dışavurabilir. Yapılan çalışmalar, somatizasyon ile majör depresif bozukluk, anksiyete bozukluğu ve fobiler arasında yüksek oranda komorbidite bulmuştur. Somatizasyon, Freudyen psikanalitik teoriden kaynaklanan ve çeşitli psikodinamik teorilerle ilgili olmaya devam eden bir kavramdır. Somatizasyon bir ego savunması, bastırılmış duyguların sembolik bir iletişim biçimi olarak somatik semptomlara bilinçsizce yeniden kanalize edilmesi olarak açıklanır.

Freud, bireylerin bilinçli olarak yüzleşmesi zor olan üzücü duygular veya çatışmalar yaşadıklarında, bilinçaltının bu duygusal deneyimleri bedensel duyumlara dönüştürebileceğine inanıyordu. Böylece psikolojik gerilimi salarak veya bu çatışmalardan daha tanıdık ve başa çıkması daha kolay fiziksel duyumlara dönüştürerek başka bir yöne çevirmek için yol sağladığını düşünüyordu. Bu kaçınma içgüdüsü psikanalitik çerçevede savunma mekanizması olarak yorumlanır. Kişinin bilinçaltı bir düzeyde bedensel şikayetlerini kullanarak psikolojik stres unsurlarından kendini korumaya çalıştığını söyleyebiliriz. Örnek olarak Freud’un Anna O. ile ilgili olan ünlü vaka çalışmasında, babasının hastalığından kaynaklanan bastırılmış üzüntünün sonucu olduğuna inanılan çok sayıda fiziksel semptomdan muzdarip bir kadın yer alıyordu. Somatizasyonun, fiziksel semptomların "sahte" olduğu veya kişi tarafından bilinçli olarak üretildiği anlamına gelmediğine dikkat etmek önemlidir. Bunun yerine, zihin ve beden arasındaki karmaşık ilişkiyi ve duygusal ve psikolojik sıkıntının fiziksel sağlığı nasıl etkileyebileceğine vurgu yapmak gerekir.

Somatizasyon, hayatta nispeten yardıma muhtaç ve çocuksu baş etme biçimlerine doğru başka türde gerilemelerin, kişinin karakterinin bir tür temel niteliği olabileceğine işaret etmiştir. Bu bilinçdışı dışavurumlar, bazı örneklerle açıklanabilir. Sık sık baş ağrısı yaşayan bir kişi bastırılmış öfke ve çözülmemiş çatışmalarla mücadele ediyor olabilir. Başlarındaki ağrı, yaşadıkları duygusal kargaşanın sembolik bir temsili olabilir. Bunun yanında kaçındıkları bir durum hakkında endişe ve korku yaşayan bir kişi kronik mide ağrıları geliştirebilir. Duygularını ve düşüncelerini ‘’sindirememe’’ konusundaki yetersizliklerini organ dili ile yansıtabilirler. Çözülmemiş duygularla, suçlulukla, sorumluluk duygusuyla yüklenen biri kronik sırt ağrısı yaşayabilir. Duyguların ağırlığı kendini fiziksel rahatsızlık olarak gösterebilir. Vücudun en dış tabakası olan cilt, altında gizlenen çözülmemiş utanç ve kaygı duygularını egzama veya kurdeşen gibi cilt sorunlarıyla gösterebilir. Son olarak yas, üzüntü ve acıyı bastıran kişilerde duygusal olarak ‘’nefes alma’’ konusundaki zorluklar, fiziksel nefes alma zorluğuna dönüşerek solunum sorunları olarak ifade edilir.

Psikodinamik perspektifte tedavi bireyin bilinçdışı düşüncelerini ve duygularını keşfetmeyi, onların duygusal durumları ile fiziksel semptomları arasındaki bağlantının farkına varmalarına yardımcı olmayı içerir. Bu içgörü ve anlayış süreci sayesinde, birey altta yatan psikolojik çatışmaları ele alabilir ve çözebilir, bu da somatik semptomların azalmasına veya ortadan kaldırılmasına yardımcı olur.

Somatizasyon ne kadar psikoanalitikle ilgili bir kavram olsa da, Freud’un somatizasyon üzerine teorileri zaman içinde eleştirildi ve rafine edildi. Bu konuya yönelik modern bakış açıları hem psikodinamik hem de bilişsel-davranşçı açıklamaları içeriyor. Psikanaliz bilinçsiz süreçlerin bedenselleştirmedeki rolünü kabul etsede, çağdaş psikolojik yaklaşımlar psikolojik faktörler, duygusal deneyimler ve fizyolojik tepkiler arasındaki etkileşimi de göz önünde bulunduruyor.

Psikolog Damla TALAY

Referans

Bucci, W. (1997). Symptoms and symbols: A multiple code theory of somatization. Psychoanalytic Inquiry, 17(2), 151-172.

Hiller, W., Rief, W., & Brähler, E. (2006). Somatization in the population: from mild bodily misperceptions to disabling symptoms. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 41, 704-712.

Lipowski, Z. J. (1988). Somatization: the concept and its clinical application. Am J Psychiatry, 145(11), 1358-1368.

Meissner, W. W. (2006). Psychoanalysis and the mind–body relation: Psychosomatic perspectives. Bulletin of the Menninger Clinic, 70(4), 295-315.

Millington, G. W., Shobajo, M. T., Wall, J., & Jafferany, M. (2022). Somatization in dermatology. Skin Health and Disease, 2(4), e164.

Somatizasyon Nedir?,Psikodinamik,kaygı,duygu,anksiyete,freud,ağrı,hastalık,bilinç,

istanbul psikolog,şişli psikolog,beşiktaş psikolog,online terapi,online psikolog,en iyi psikolog,psikolog ücretleri,ücretsiz psikolog,istanbul tavsiye psikolog,psikolog randevu,psikolojik destek,psikolojik danışmanlık,psikoloji,psikoterapi,psikolog,ünlü psikologlar,başarılı psikologlar,online psikolog tavsiye,erkek psikolog,kadın psikolog,psikolog istanbul,psikolojik rahatsızlıklar,psikolojik ilk yardım,psikolojik test,psikohelp,mecidiyeköy psikolog