Travma Nedir?

Travma, bir kişinin başa çıkma ve işlev görme yeteneği üzerinde etkisi olabilecek her türlü üzücü olay veya deneyimdir. Travma duygusal, fiziksel ve psikolojik zarara neden olabilir. Birçok insan, yaşamlarının bir noktasında, sevilen birinin beklenmedik ölümünden motorlu taşıt kazasına kadar bir tür travmatik olay yaşamaktadır.

Bununla birlikte, travmatik bir olaydan sonra tüm insanlar travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) geliştirmezler. Birisi TSSB geliştiremese de travmatik bir olaydan hemen sonra hala TSSB benzeri semptomlar yaşayabilir. Bu semptomların çoğu aslında travmatik bir olaya verilen yaygın tepkilerdir.

Travma genellikle üç farklı kategoride incelenir. Kazalar veya doğal afetler gibi olaylar üzerine yaşanan travmalar, süresi ve kapsamı sınırlı olan tek seferlik olaylardır. Kronik bir hastalıkla başa çıkmak veya tekrarlanan aile içi istismarla başa çıkmak gibi travmalar uzun süreli ve devam etmektedir. Doğum veya ameliyat sırasında meydana gelen travma gibi sıklıkla gözden kaçan travma türleri de vardır.

Herkesin travmatik bir olaya tepkisi farklı olduğu için cevap vermek zordur. Bununla birlikte, travmatik bir olaydan sonra ortaya çıkması beklenebilecek bazı yaygın semptomlar vardır. Aşağıda travmaya karşı bazı yaygın semptomlar açıklanmıştır:

Müdahaleci düşünceler ve anılar: Travmatik bir olaydan sonra, travmatik olayın bazı müdahaleci düşüncelerini ve anılarını deneyimlemek yaygındır. Bu, özellikle size travmatik olayı hatırlatan bir şeyle (örneğin bir kişi, yer veya görüntü) karşılaştığınızda ortaya çıkması muhtemeldir.

Hipervijilans: Travmatik bir olaydan sonra kendinizi daha tetikte ve çevrenizin farkında hissetmek de çok doğaldır. Vücudunuz sizi potansiyel tehdit ve tehlike kaynaklarından daha fazla haberdar ederek sizi güvende tutmaya çalıştığı için bu aslında koruyucu bir semptomdur. Bu doğal güvenlik mekanizması travmatik bir olaydan sonra daha hassas olacaktır.

Hiperansal tepkiler: Tıpkı muhtemelen daha tetikte olacağınız gibi, travmatik bir olayın ardından kendinizi daha kilitlenmiş ve gergin hissedeceksiniz. Bu yine vücudunuzun doğal koruma sisteminin bir parçasıdır. Korku ve endişe bize bir tür tehlikenin var olduğunu söyler ve korku ve endişe ile birlikte gelen tüm bedensel duyumlar esasen bu tehlikeye yanıt vermemize yardımcı olmak için tasarlanmıştır. Bizi kaçmaya, donmaya veya savaşmaya hazırlarlar. Travmatik bir olayın ardından, sizi gelecekteki travmatik olaylardan korumak için vücudunuzun alarm sistemi daha hassas olacaktır.

Güvensiz hissetmek: Travmatik bir olaydan sonra, dünyanın güvenli ve emniyetli bir yer

olduğuna dair varsayımlarımız anlaşılır bir şekilde paramparça olur. Sonuç olarak, insanlar herhangi bir durum veya yerin potansiyel olarak tehlikeli olduğunu hissedebilirler. Bir zamanlar kendinizi güvende hissettiğiniz yerler veya durumlar artık tehdit edici hissedebilir ve endişeye neden olabilir. Bu özellikle travmatik olayınızı hatırlatan durumlarda veya yerlerde meydana gelebilir.

İlgi kaybı: Bir zamanlar zevk aldığınız aktivitelere olan ilgi kaybının yanı sıra başkalarından kopma duygularına da dikkat etmek önemlidir. Bu belirti, depresyona girme riskiniz olduğunun bir işareti olabilir. Bu belirti, önemli sosyal destek kaynakları da dahil olmak üzere kendinizi başkalarından izole etmenize neden olabilir.

Kaçınma: Travmatik bir olaydan sonra, belirli durumlardan, faaliyetlerden veya insanlardan kaçınmak çok yaygındır. Ancak kaçınma davranışlarına dikkat etmelisiniz. Kaçınma, dünyanın güvenli bir yer olmadığı inancını pekiştirdiği için genellikle daha da fazla kaçınmaya yol açar. Bu kaçınma daha sonra semptomların kötüleşmesine ve sonunda TSSB'ye yol açabilir.

Sağlıksız başa çıkma davranışları: Faaliyetlerden, durumlardan veya insanlardan kaçınmanın sorunlu olabileceği gibi, düşünce ve duygulardan kaçınma da sorunlu olabilir. Travmatik bir olaydan sonra insanların yaşadığı semptomlar çok üzücü olabilir. Sonuç olarak, insanlar bu semptomlardan kaçınmanın bir yolu olarak sağlıksız başa çıkma stratejilerine (örneğin madde kullanma) başvurabilirler. Kaçınma sadece kısa vadeli bir çözümdür ve uzun vadede aslında duygularınızın ve düşüncelerinizin daha yoğun hale gelmesine neden olabilir.

Psikolog Duygu Öztürk

Matthew Tull, P. D. (2023, February 6). How you can cope with your symptoms after a traumatic experience. Verywell Mind. Retrieved February 13, 2023, from https://www.verywellmind.com/common-symptoms-after-a-traumatic-event-2797496 

Travma Nedir?,olay,travmatik, (TSSB),ilgi,zevk,kaza,doğal afet

Travma Nedir?,olay,travmatik, (TSSB),ilgi,zevk,kaza,doğal afet

Travma Nedir?,olay,travmatik, (TSSB),ilgi,zevk,kaza,doğal afet

Travma Nedir?,olay,travmatik, (TSSB),ilgi,zevk,kaza,doğal afet

istanbul psikolog,beşiktaş psikolog,şişli psikolog,online terapi,online psikolog,en iyi psikolog,tavsiye psikolog,psikolog ücretleri,istanbul psikolog çağrışım