Winnicott’un Gelişim Evreleri

Winnicott’a göre anne ve çocuk arasındaki bağımlılık 3 evreye yayılır:

1. Mutlak bağımlılık
2. Göreceli bağımlılık
3. Bağımsızlığa doğru

Mutlak bağımlılık

Bebeğin ilk 3 ila 6 ayı bu aşamaya denk gelir. Bu aşamadaki bebekler birincil bakım verene mutlak bağımlı oldukları için dış nesnelere karşı herhangi bilgi ve tecrübesi yoktur. Bu aşamada anne ve bebek ayrılmaz bir bütündür. Bebek annesine baktığında kendisini görür. Onun için “ben ve ben olmayan” ayrımı yoktur. Bu evredeki çocuğa baktığımızda gördüğümüz şey annenin çocuğa olan bakımıdır. Bakım olmazsa bebek de var olamaz. Bebeğin bakımı “yeterince iyi” olduğu sürece bebeğin benliği (egosu) de güçlü olacaktır. Bebekler anneyi kontrol edebildiklerini 6 ay civarında fark eder. Böylece kendileri dışında da nesne var olabileceğini fark ederler. Kendiliklerini nesneden (anneden) ayırabilirler.

Winnicott, yukarıda anlatılanları temel başlıklar altında toplar:

Bütünleştirme

Winnicott’un bahsettiği bütünleştirme meselesi bebeğin kendini ve annesini bütünleştirmesidir. Winnicott, bebeklerin kişiliğinin en başta bütünleşmemiş, dağınık halde olduğunu ve kişiliklerinin her bir parçasının birbirinden bağımsız olduğunu söylemiştir. Bu dağınıklık onların kendilerini bütünleştirirken sorun yaşamasına sebep olur. Bebekler için bu aşamayı kolaylaştıracak olan fiziksel tecrübelerdir, kucaklanmak, banyo yaptırılmak, sıcak tutulmak gibi.

Kişileştirme

Kişileştirmede bebek kendi iç tecrübeleri olduğunu fark eder. Bedenlerinin içinde bir kendilik var olduğunu fark ederler. İç dünyaları oluşmaya başlamıştır ve kendi benliklerini annelerinden ayırmaya başlamalarının ilk adımıdır.

Fark etme

Bu aşamada bebekler yavaş yavaş kendilik algısı geliştirirler. Çevrenin farkına varırlar. Annelerini incitebileceğini fark ederler. Kendilerini çevreden ve annelerinden ayırt etmeye başlayan bebekler ihtiyaçları karşılanmadığında sevgi nesnelerinden nefret etmeyi de öğrenirler. Bunu öğrenmek, bebeklerin kendilik algılarının gelişmesi için önemli rol oynar.

Kucaklayıcı Çevre

Eğer ebeveyn bebeğin fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarına “yeterince iyi” şekilde karşılık verirse onun için kucaklayıcı bir çevre oluşturmuş olur. Çocuğun fiziksel olarak da kucaklanması gelişmekte olan benliklerine (egolarına) destek verir. Kısaca kucaklayıcı çevre hem bebek için ortam oluşturmak hem de onu gerçekten kucaklamayı içerir. Bu şekilde büyüyen bir bebek iç ve dış dünyayı birbirinden daha kolay ayırt edebilecektir.

Saldırganlık

Winnicott’a göre saldırganlık doğuştan gelir ve iki işlevi vardır: enerji kaynağı olmak ve hayal kırıklığına tepki vermek. Bebekler enerji kaynağı olarak saldırganlığı kullandıklarında kendi varlıklarını daha iyi hissetmelerini sağlar. Bebeklerdeki saldırganlık; kendilik, gerçeklik algısı ve nesne tanımanın gelişmesini sağlar. Bebeğin içindeki saldırganlık onun yaratıcılığının gelişmesini sağlar.

Nefret

Winnicott’a göre annelerin bazen bebeklerinden nefret etmesi normal ve sağlıklıdır. Bebeğin annesine duyduğu nefret, annenin bebeğine duyduğu nefretin karşı aktarımıdır. Çünkü nefret olmadan sevgi olmaz ve bebekler sevgi ve nefreti aynı yaşayan birilerini görmedikleri sürece bu iki duyguyu öğrenip içselleştiremez.

Göreceli Bağımlılık

Bu gelişim aşamasına geçiş, bebeğin kendinin dışında bir nesnenin var olduğunu keşfetmesiyle başlar. Kendisini annesinden ayırır. Annesini taklit etmeye başlar. Bebek, annesinin “ben olmayan bir varlık” olduğunu kabul ederek onunla ilişkilenir.

Hakiki Kendilik

Bebek yeterince kucaklandığında, canlı ve gerçek hissettirildiğinde Hakiki Kendilik algısı gelişir. Eğer bebeğin annesi yeterince iyi değilse kendilik ve çevre algısı yeterince gelişmeyeceğinden Hakiki Kendiliğin gelişimi önlenir.

Sahte Kendilik

Eğer anne bebeğin tümgüçlülüğünü yani kendine yetebileceğini kabul etmez ve onun tümgüçlülüğünü kendisininkiyle tamamlamaya çalışırsa Sahte Kendilik oluşur. Böyle bir durumda bebek daha uysal olur ama kendiliği gelişmez. Kucaklayıcı bir çevre yoksa Sahte Kendilik oluşacaktır. Sahte Kendilik, Hakiki Kendiliği saklar, onunla dış dünya arasına bir paravan çeker. Sahte Kendiliği geliştiren her bir uyaranla Hakiki Kendilik daha da saklanacaktır. Sahte Kendilik ve Hakiki Kendilik arasındaki oran, kendiliğin ne kadar sağlıklı olduğunu gösterir.

Var olmanın sürekliliği

Bebeğin hem sıklıkla kucaklanması hem de ihtiyaçlarına empatik şekilde cevap verilmesi onun benliğine dışarıdan gelen tehditlere karşı koruyacaktır. Kucaklamanın yetersizliği Sahte Kendiliği ortaya çıkarır ve var olmanın sürekliliğini sekteye uğratır. Kucaklama arttığında bebek var olmaya devam edecektir.

Geçiş Olguları

Çocuklar kendi içlerinde kurdukları tümgüçlü dünyadan ve gerçek dünyaya geçmek için geçiş olgusu kullanır. Geçiş uyguları iç ve dış dünyayı ayrı ve ikisini birbirine bağlı tutar. Çocuklar geçiş olgusunu geçiş nesneleri kullanarak diri tutar. Bu nesneler, çocukların anneleri ve onun sıcaklığıyla ilişkilendiren nesnelerdir, pelüş oyuncak veya battaniye gibi. Bu nesneler çocuk annesinden ayrıldığında ya da ortama bir yabancı girdiğinde çocuğun ayrılık kaygısıyla başa çıkmasını sağlar.

Oyun

Bağımsızlığa Doğru

Çocuğun bu gelişim evresi Ödipus karmaşasının yaşandığı zamana denk gelir. Winnicott, bu evreyle ilgili fazla bilgi vermedi ama bu evre için önceki evrelerde çocuğun edindiği içgörülerin katkısı olduğunu söyledi.

Nursena ERTÜRK

Kaynakça:

Palombo, J., Bendicsen, H. K., & Koch, B. J. (2009). Donald Winnicott. Psikanalitik Gelişim Teorileri Rehberi içinde (2021 yılı baskısı., 1. cilt, s. 268–297). Kitap bölümü, Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.

Winnicott’un Gelişim Evreleri,bebek,çocuk,bağımlılık,ebeveyn

Winnicott’un Gelişim Evreleri,bebek,çocuk,bağımlılık,ebeveyn

Winnicott’un Gelişim Evreleri,bebek,çocuk,bağımlılık,ebeveyn

Winnicott’un Gelişim Evreleri,bebek,çocuk,bağımlılık,ebeveyn

Psikolog, öneri,Anadolu, yakası psikolog öneri, avrupa yakası psikolog, öneri, en iyi psikolog avrupa yakası, istanbul psikolog tavsiye, ücretsiz psikolog, istanbul psikolog fiyatları, psikolog ücretleri, istanbul psikolog, şişli psikolog, psikolog ücretleri, online terapi, psikolog fiyatları, pedagog, psikolog randevu, psikolog merkezi, psikolojik testler, online terapi, yetişkin terapi ,çocuk-ergen terapi, aile-çift terapi, hipnoz terapi, çocuk ergen, cinsel terapi, terspist, panik atak, özgüven, depresyon, ilişki problemi, travma, okb, vesvese, takıntı, obsesif kompalsif bozukluk, kişilik bozukluğu, paranoid, kişilik bozukluğu, narsizim, narsisizm, borderline, kişilik, bozukluğu, çekingen, anksiyete, kaygı, sosyal fobi, çekingenlik, kararsızlık, kapalı yer korkusu, klostrofobi, hassas bağırsak sendromu, erken boşalma, iktidarsızlık, erektil disfonksiyonel bozukluk, vajinismus, Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüpsultan, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar ve Zeytinburnu, Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Antalya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankır,ı Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, Mersin, İstanbul, İzmir, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Rize, Sakarya, Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Uşak, Van, Yozgat, Zonguldak, Aksaray, Bayburt, Karaman, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Ardahan, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye, Düzce, psikolog,psikolog ekşi,kadın psikolog,ünlü psikolog,en başarılı psikolog,tesettürlü psikolog

Psikolog, öneri,Anadolu, yakası psikolog öneri, avrupa yakası psikolog, öneri, en iyi psikolog avrupa yakası, istanbul psikolog tavsiye, ücretsiz psikolog, istanbul psikolog fiyatları, psikolog ücretleri, istanbul psikolog, şişli psikolog, psikolog ücretleri, online terapi, psikolog fiyatları, pedagog, psikolog randevu, psikolog merkezi, psikolojik testler, online terapi, yetişkin terapi ,çocuk-ergen terapi, aile-çift terapi, hipnoz terapi, çocuk ergen, cinsel terapi, terspist, panik atak, özgüven, depresyon, ilişki problemi, travma, okb, vesvese, takıntı, obsesif kompalsif bozukluk, kişilik bozukluğu, paranoid, kişilik bozukluğu, narsizim, narsisizm, borderline, kişilik, bozukluğu, çekingen, anksiyete, kaygı, sosyal fobi, çekingenlik, kararsızlık, kapalı yer korkusu, klostrofobi, hassas bağırsak sendromu, erken boşalma, iktidarsızlık, erektil disfonksiyonel bozukluk, vajinismus, Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüpsultan, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar ve Zeytinburnu, Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Antalya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankır,ı Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, Mersin, İstanbul, İzmir, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Rize, Sakarya, Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Uşak, Van, Yozgat, Zonguldak, Aksaray, Bayburt, Karaman, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Ardahan, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye, Düzce, psikolog,psikolog ekşi,kadın psikolog,ünlü psikolog,en başarılı psikolog,tesettürlü psikolog