Mutluluğun çokça tanımı mevcuttur. Ancak en geneli mutluluk, bireylerin yaşamlarından aldıkları doyum ve olumlu duyguların toplamıdır. Antik Yunanda mutluluk tanımlarından birini inceleyelim bir de. Antik Yunan Filozoflarından Aristotle’ya göre bireyi mutluluğa ve huzura götüren erdemli bir yaşam sürmesidir ya da insan yaşamının ereği olarak görülmüş olup tüm insanlar mutluluğu aradıkları düşünülmüştür. Sizce mutluluk nedir? Para, aşk, sağlık, huzur, aile, çocuk ya da eğlence mi? Ülkemizde de Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2003 yılından itibaren, her yıl düzenli olarak, ülke çapında yüz yüze sorulan anket çalışmasıyla Yaşam Memnuniyeti Araştırmasını (YMA) gerçekleştirdiğini biliyor muydunuz?

Hedefleri olan bir insan hedefini mutluluk kaynağı olarak görür. Oraya ulaşırsa mutlu olacağını ve o iç huzura ereceğini düşünür. Peki ya sonra? Mutluluk ulaşılan bir şey midir yoksa hedefe ulaşmak üzere çıkılan yol mudur? Ya da bunların hiçbirisi mi? Eğitim ve öznel iyi olma arasında anlamlı bir ilişki olduğunu gösteren resmi eğitimde geçirilen yıl ile yaşam doyumu arasında olumlu ilişki bulan çeşitli çalışmalar vardır. Türkiye’de eğitim seviyeleri bakımından mutluluk oranı en düşük olan grup ilkokul mezunu en yüksek olan grup ise üniversite mezunu olan gruptur. Bulunduğumuz coğrafyada gözde bir iş, destekçi bir eş ve çocuk sesleriyle dolu bir ev mutluluğun ta kendisi olarak görülebiliyor. Hatta bunların herhangi bir aşamasında kalmış ya da bazı adımları es geçmiş bireylere ise toplumdan baskı, eleştiri veya eleştiri gelir. Mesela evlendiniz peki çocuk düşünmüyor musunuz? Çocuksuz evlilik neşesiz bir evdir şeklinde tepkilerle karşılaşıldığı görülür.

Evlilik mutluluk getirir mi?

Öncelikle mutlu insanın profiliyle ilgili ilk tespiti yapan Wilsondir. Cinsiyetin mutluluk üzerinde etkili olmadığını, her iki cinsiyetten bireylerin mutlu olabileceğini belirtmiştir. Ancak TUİK verilerine göre hem mutludan çok mutluya yer alan kadınların yüzdeleri erkekleri geçmiştir. İlginçtir ki evli insanların hiç evlenmemiş, dul veya ayrı yaşayan insanlardan daha fazla mutluluk bildirdiği ortak bir bulgudur. O halde acaba toplumda evlenmeyi teşvik edenler haklıdır diyebilir miyiz? Peki sizce neden evli insanlar daha mutlu bulunmuş olabilir? Bakıldığında görülmüş ki evli bireylerin mutlu olması sosyal ve finansal destek sağlamasıyla ilgili görülmüş.

Para mutluluk getirir mi?

Yıllarca bu konu üzerine araştırmalar yapılmıştır. Önemli sayıda araştırmanın söylediği: Daha yüksek gelire sahip olan bireyler düşük gelire sahip olan bireylere göre daha yüksek öznel iyi olma seviyesine sahiptirler. Peki bunun sebebi ne olabilir? Sonuçta gelir bireylere temel ihtiyaçlarını karşılama, isteklerini satın alma gibi imkânlar tanımaktadır.

Psikolog Süreyya ÇALIK