OKB - obsesif kompulsif bozukluk tedavisi insanın zihnine istemsiz gelen, tekrarlayıcı ve rahatsızlık veren obsesif düşünceler ve bu düşüncelerin yarattığı kaygıyı azaltmak için takıntılı hale getirdikleri kompulsif davranışlardır. Bireyin
aklına gelen bu düşünce ve dürtüler kişiyi o kadar rahatsız eder ki artık dayanılamayacak duruma
gelir. Bu düşüncelerin gerçekleşme ihtimaline karşın kişi takıntılı bir şekilde bazı davranışlar
sergilemeye başlar. Belli bir noktadan sonra artık bu zorlayıcı düşüncelerin ve takıntılı davranışlarının
önüne geçilemez ve kişinin günlük işlevi bozulacak hale gelir. Bu noktadan sonra bireyin tedavi alması
gerekir. Obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) olan bireyler ilaç tedavisi ya da psikoterapi tedavisi görür.
Ama OKB tedavisinde en çok kullanılan ve en etkili olanı ilaç tedavisi ve psikoterapinin birlikte
uygulanması.

Farmakoloji

obsesif kompulsif bozukluk (okb) tedavisi- OKB’nin ilaç tedavisi için antidepeasanlar kullanılır. Antidepresanlar arasında en çok klomipramin kullanılır. Klomipramin dışında kullanılan bir diğer antidepresan seçici serotonin geri alım
inhibitörüdür ( SSRI ). SSRI ( fluoksetin, fluvoksamin, sertralin, paroksetin, sitalopram, essitalopram)
en az yan etkiye sahip antidepresandır. Klomipramin yan etkilerinden dolayı genellikle SSRI ilk tercih
edilir. OKB’ de ilaç tedavisi % 40-60 etkili oluyor. İlaçların etki gösterebilmesi için en az 2 hafta
kullanmak, tekrarı önlemek için de en az 2 yıl kullanmak gerekiyor. İlaçlar etkisini 10 hafta içinde
gösteriyor.

Şema Terapi'de obsesif kompulsif bozukluk (okb) tedavisi

Şema terapisi OKB’ li bireyin erken dönem uyumsuz şemalarına göre hareket eder. Şema terapisine
göre her psikolojik rahatsızlığın temelinde erken dönem uyumsuz şemaları vardır. OKB ve erken
dönem uyumsuz şemaları arasındaki ilişkinin bulunması bozuklukların ortaya çıkış sebebini bulmaya
ve müdahale çalışmaları için yardımcı olacaktır. Uyumsuz şemaların yanında kişide baskın olan
modlara ( kırılgan çocuk, cezalandırıcı ebeveyn, talepkar ebeveyn, kızgın çocuk, sağlıklı yetişkin)
bakılır. Şema terapisi kişinin rahatsızlığına sebep olan erken dönem uyumsuz şemanın ( sosyal
izolasyon, dayanıksızlık, kusurluluk, duygusal yoksunluk, bağımlılık …. gibi) bulunması ve bu uyumsuz
şamaların düzeltilmesi. Kişide baskın olan kırılgan, kızgın çocuk gibi modların yerine sağlıklı ebeveynin
geliştirilmesi. Ayrıca terapötik ilişki ve yeniden ebeveynlikle yardımcı olunabilir.

Psikodinamik Terapi'de obsesif kompulsif bozukluk (okb) tedavisi

Psikodinamik terapiye göre obsesif kompulsif bozukluğu kişinin bilinçaltında yer alan bastırılmış istek
ve dürtülerden kaynaklanıyor. Kişiye göre bu istek ve arzular gerçekleşirse olumsuz sonuçlar
çıkacağına inandığı için bunları benimsemez ve bastırmaya çalışır. Bu düşüncelere karşı savunma
mekanizmaları geliştirir bu da OKB( Şema Terapi'de obsesif kompulsif bozukluk (okb) tedavisi )’ nin ortaya çıkmasına neden olur. Psikodinamiğin tedavisi bilinçaltında yer alan bu dürtüler üzerine yoğunlaşıyor ve bunları bilince çıkarıyor. Tedaviyle beraber
bu bastırılmış istek ve dürtüler bilince çıktığında danışan ruhsal dünyasını anlamlandırmaya başlıyor.
İç dünyası aydınlanan danışanın takıntılı davranışlarının ortadan kalktığı gözlemlenmiştir.

Pozitif Psikoterapi'de obsesif kompulsif bozukluk (okb) tedavisi

Pozitif psikoterapi dört ana ekolden doğmuştur. Bu ekoller; psikodinamik, varoluşçu, davranışçı ve
kültürlerarası terapidir. Pozitif psikoterapi kişinin rahatsızlığını ve hastalıklarını tedavi etmekle
beraber danışanın yetenekleri ve gelişimleri üzerine de yoğunlaşmaktadır. Kişinin sadece hastalığını
tedavi etme üzerine gitmez ayrıca kişinin gelişimi için ona iyi gelecek şeyler ve yetenekleriyle de
ilgilenir. Danışanın yeteneklerini fark edip bu yetenekleri geliştirmelerine yardımcı olur.
Pozitif psikoterapi beş aşamalı model üzerine inşa etmiş ve terapi bu aşamalar üzerine
yönlendiriliyor. Bunlar;

1. Gözlem/mesafe devresi: bu aşamada ilk öncelik danışanın durumunu analiz etmek. Danışman
   burada hiç yorum yapmadan danışanı dinler. Danışanın obsesif düşünceleri ve kompulsif
   davranışları gözlenir. Kişinin neye ihtiyacı olduğu ve rahatsızlığı üzerine durulur.

1. Envanter devresi: bu aşamada danışandan son beş yıl içerisinde neler yaptığından bahsetmesi
   istenir. Denge modeli kullanılarak hastanın OKB karşısında nasıl bir yol izlediği, sorunlarla
   nasıl baş ettiği öğrenilir ve danışanın yeteneklerini hangi düzeyde kullandığı öğrenilir.

1. Durumsal cesaretlendirme: bu aşama pozitif psikoterapi için çok önemlidir. Danışan pozitif
   yönleri ve yetenekleri üzerine durulur. Kişi pozitif yönleri konusunda cesaretlendirilir.
   Hastalığının olumlu yönlerine bakarak danışanın neler atlattığına ve neler başardığına bakılır.
   Danışanın olumlu yönlerinin ne olduğu hakkında konuşulur.

1. Sözelleştirme: burada danışanın temel çatışması üzerine durulur ve çatışma çözülünceye
   kadar devam eder. Ör. Güzel olmazsam beni terk ederler, kirli olursam sevilmem gibi temel
   çatışmalar. Bu çatışma üzerine müdahale planı hazırlandı. Denge modeli kullanılarak
   çözülmeye çalışılır. Danışanın çocukluk çağı üzerine durulur. PPT eklektik bir yaklaşımdır.
   Danışanın durumuna göre ona en uygun teknik kullanılır.

1. Hedefleri genişletme devresi: bu kısımda danışan tedaviye başlama amacına ulaştıktan sonra
   bundan sonraki hayatında neler yapacağı üzerine durulur. Danışan kendi kendine yardım
   etme konusunda destek sağlanır. Kişinin amaçları belirlenir. Bu amaçların nasıl
   gerçekleştirilebileceği konuşulur. OKB’nin tekrar nüksetmemesi için danışanın zihnen başka
   şeylerle meşgul olması gerekiyor.
   Tedavi sonrası danışan ilaç tedavisiyle beraber uzaktan takip edilir.

Halime ÇİÇEK

KAYNAKÇA
Sinici, E., Aydın, S., & Öznur, T. (2018). Tedaviye dirençli obsesif kompulsif bozuklukta pozitif
psikoterapi etkili olabilir mi? Bir olgu sunumu. Klinik Psikiyatri, 21, 407-413.
Topçuoğlu, V. (2003). Obsesif kompulsif bozuklukta psikanalitik görüşler. Klinik psikiyatri, 6(1), 46-
50.
AKBAŞ, B. Ç. (2020). Obsesif-Kompulsif Bozuklukta Erken Dönem Uyum Bozucu Şemalar.
YILMAZ, B. OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK TEDAVİSİNDE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR. Lectio
Scientific, 2(1), 21-42.
Toptaş, B. (2019). Kuramsal Çerçeveden OKB. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 2(3), 94-109.
Karamustafaoğlu, K. O. Obsesif Kompulsif Bozukluk. http://turkishfamilyphysician.com/wpcontent/uploads/2016/08/C1-S1-obsesif-kompulsif-bozukluk.pdf
https://psikiyatri.org.tr/halka-yonelik/29/obsesif-kompulsif-bozukluk