Yalnızlık Deneyimleri

İçi insanlarla dolu büyük evler var karşıda, gene de tek odada bir başına olmak, bir evde yalnız yaşamak, yaşamın en önemli yanı, daha doğrusu: Kimi zaman yalnız kalabilmek mutluluğun ilk koşulu.'

Franz Kafka - Milena'ya Mektuplar

Yalnızlık objektif olarak tanımlanabilen ancak son derece sübjektif bir durumdur. Çağımızda ve özellikle bireyselliğe vurgu yapan ülkelerde yalnız hisseden ve yalnız yaşayan insanların sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Yalnızlığın taşıdığı anlam kültüre göre değişebilmektedir. Akdeniz ülkelerinde yalnızlık çaresizliği, kopukluğu çağrıştırırken Batı toplumlarında kendi ayaklarının üzerinde durabilme ve bir gelişme fırsatı olarak yaşanabilir. Ama ortak bir deneyim varsa o da anne karnındaki o mutlak birlikten, her daim bütün olma hissinden doğumla birlikte ayrılıp derin bir yalnızlığı hepimizin ilk başta hissettiğidir. Fromm’a göre her ayrılık ve yalnızlık o ilk derin acımızı hatırlatır. O. Rank de ilk ayrılışta yaşanan o yalnızlık kaygısının varlığını bilinçaltında sürdürdüğünü söyler.

Yalnızlık genelde “kişinin arzuladığı ve yaşadığı ilişki arasındaki farktan kaynaklanan olumsuz psikolojik durum” olarak tanımlanır. Diğer tanımlar da gözden geçirildiğinde tespit edilen üç ortak durum kaynağının sosyal ilişkilerdeki yetersizlik olması, sübjektif bir deneyim olması ve stres ile mutsuzluğa yol açıp yalnızlığın devamlılığının yaşamı tehdit etmesidir. Zira uzun süren yalnızlık hissi depresyona neden olabilmektedir. Yalnızlığın tamamen sosyal ilişkilerin sayısı ve sıklığıyla ilgili olmadığı unutulmamalıdır. Doyurucu ilişkilerden yoksun olmak, yalnızca yüzeysel ilişkiler kurmak da yalnızlık hissine neden olabilir.

Yalnızlık tek başınalıktan da ayrılmalıdır. Tek başına kalabilme Winnicot’a göre bir kapasite olmakla birlikte genelde kişiler tarafından tercih edilen ve kişiyi geliştiren bir durumdur. Kalabalık içinde yalnız kalabilme anneyle kurulan ilk ilişki esnasında geliştirilen ve kişinin psikolojik sağlamlılığını gösterebilen bir deneyimken kalabalıklar içinde yalnız hissetme kişiyi oldukça zorlar.

Günlük hayatta yalnızlık deneyimlerinin pek çok çeşidi vardır. Depresyondaki kişiler genelde derin bir yalnızlık tanımlarlarken ilişkisel yalnızlıkta kişinin kendini herhangi bir topluma ait hissetmediğini, duygusal yalnızlığın ise yakın ilişki kuramayan insanlar için kullanıldığını görürüz. Gizli yalnızlık ise dışarı yansıtılmaz, kendini içsel üzüntülerle gösterir. Varoluşsal yalnızlık insana ölümü hatırlatır, diğerleriyle mesafelenmektir. Yalnızlığın sübjektif bir deneyim olduğu düşünüldüğünde bunun yaşanma, algılanma biçimleri ve kaynakları, hangi ihtiyaca karşılık geldiği ya da ne gibi kaygılardan kaynaklığı çeşitlilik gösterecektir. Narsistik Kişilik Bozukluğu olan biri kendi büyüklenmeciliğini besleyecek birini bulamamış olmaktan, Bağımlı Kişilik Bozukluğuna sahip biri reddedilmekten, kabul görememekten çok korktuğu için ilişki kuramayıp yalnız kalmaktan dolayı acı çekecektir. Borderline Kişilik Bozukluğu olan kişilerse zihinlerinde tutarlı bir nesnenin eksikliğini hissetmekte ve içlerindeki yalnızlık ve boşluk duygularıyla boğuşmaktadırlar. Fakat yalnız olmasına rağmen bunun eksikliğini çekmeyen ve ilişki kurmaktan özellikle kaçınan kimi insanlar da mevcuttur. Şizofrenideki sosyal anhedoni durumu sosyal ilişki kurmaya ihtiyaç duyulmaması, ilişkilerin kişide pozitif bir duygulanım uyandırmaması anlamında kullanılmaktadır. Yani yalnızlığın neyden kaynaklığını ve psikolojik rahatsızlıklarda birincil olup olmadığını anlamak klinikte mühimdir.

Tüm bunların yanında yalnızlığın yine de kimi zaman ihtiyaç olabileceğini, kendimizi yalnız kalarak tanıyabileceğimizi unutmamak gerekir. Yalnızlıkla başa çıkma ihtiyacı dinsel olsun ya da olmasın birlikte yapacağımız ritüelleri, bayramları, törenleri besler. Neticede yalnızlık ve aidiyet çelişiyor gibi görünen ancak diyalektik biçimde birbirini etkileyen ve doğuran iki ihtiyaçtır.

Nehire Seray Öztürk

Kahraman, H. (2018). Klinik bir olgu olarak yalnızlık: Yalnızlık ve psikolojik bozukluklar. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 5(2), 1-24. Yaşar, M. R. (2007). Yalnızlık. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 237-260

Yalnızlık Deneyimleri,tek başına,yalnızlık

Yalnızlık Deneyimleri,tek başına,yalnızlık

Yalnızlık Deneyimleri,tek başına,yalnızlık

Yalnızlık Deneyimleri,tek başına,yalnızlık

Yalnızlık Deneyimleri,tek başına,yalnızlık

istanbul psikolog,beşiktaş psikolog,şişli psikolog,online terapi,online psikolog,en iyi psikolog,tavsiye psikolog,psikolog ücretleri,istanbul psikolog çağrışım