Güzellik Karşısında Bayılmak

Ayrılma ve Reddedilme Şemaları

Ayrılma ve reddedilme alanı içinde karşılanmamış temel ihtiyaçlar güven, istikrar, beslenme, empati, duygu paylaşımı, kabul ve saygı görme gibi ihtiyaçlardır. Bu alan altındaki şemalara sahip kişilerin çocukluklarına dönüp bakıldığında kişinin bireyleşmesine engel olan, duygusal olarak uzak, yakın ilişkide bulunmayı reddeden, duygu patlamaları gösteren, şiddete meyilli ve tutarsız ebeveynlere sahip oldukları görülmüştür. Bu alan içerisinde beş farklı şema görülmektedir. Bunlar: Terk edilme/ istikrarsızlık, güvensizlik/ suistimal edilme, duygusal yoksunluk, kusurluluk/ utanç ve sosyal izolasyon

Ayrılma ve Reddedilme Şemaları-istanbul psikolog,online terapi

  1. Terk Edilme/İstikrarsızlık (Abandonment/Instability): Çocuklukta temel bir ihtiyaç olarak görülen destek alma ve önemli ötekiler ile bağ kurma ihtiyacı bazı aile ortamlarında doyurulamayabilir. Özellikle ebeveynlerin istikrarsız ve güven vermeyen tutumlar sergilediği, duygusal kontrolden ziyade sürekli olarak öfke patlamalarını çocuğa yansıttığı veya ebeveynlerin ayrıldığı, öldüğü bir ortamda büyüyen çocuk kendini terk edilmiş hissedebilir. Bu hissin kişide uyumsuz bir şemaya dönüşmesi demek kişinin gelecek ilişkilerinde de bu terk edilme hissi ile baş etmeye çalışması demektir. Diğer bir ifade ile kişi şeması ile baş etmek adına ya şemasını canlandırmaya yönelik davranışlar geliştirecek, ya şemasını uyandıracak ortamlardan ve kişilerden kaçacak ya da şemasına ters davranış örüntüleri gösterecektir. online terapi
  2. Güvensizlik ve Suistimal Edilme (Mistrust/Abuse): Bu şemaya sahip kişiler ötekiler tarafından istismar edileceği, aldatılacağı, onlardan zarar geleceği ile ilgili bir algı içindedirler. Bu hisler gerçeklikle bağlantısı olsun veya olmasın kişinin çocukluk yaşantısındaki toksik ebeveyn ilişkileri ile bağlantılıdır. Kişiler bu şemaları sürdürerek şemalar ile baş edebilirler. Örneğin sürekli olarak manipüle edildikleri, aşağlandıkları, aldatıldıkları ilişkilere kendilerini sokabilirler. Kişiler bu şema örüntüsünden kaçmak amacı ile şemayı canlandıracak ortam ve kişilerden kaçınabilirler. Bu hiç ilişkiye girmeme, insanlardan kaçma gibi kendini gösterebilir. Ya da kişiler şemanın tam tersi gibi davranabilirler. Diğer bir ifade ile kurban olmaktansa zalim olan tarafa geçerek kendileri bir suistimalciye dönüşebilirler.
  3. Duygusal Yoksunluk (Emotional Deprivation): Bu şemaya sahip kişiler duygusal bağ kurma ihtiyaçlarının hiç karşılanmamış olmasından yola çıkarak bağ beklentilerinin ötekiler tarafından hiçbir zaman tam anlamıyla karşılanmayacağını düşünürler. Üç farklı kategoride karşılanmamış duygusal yakınlık ihtiyaçları sınıflandırılabilir. Bunlardan ilki beslenme mahrumiyetidir. Kişinin önemli öteki tarafından sıcaklık ve sevgi göremediği, onun dikkatini çekemediği durumlardan hissedilen yoksunluktur. Bir diğeri empati mahrumiyeti denilen kişinin öteki tarafından dinlenip anlaşılmadığı, duyguların karşılıklı olarak paylaşıldığı bir ortama sahip olmayışı ile birlikte ortaya çıkan yoksunluktur. Son olarak koruma mahrumiyeti ise kişinin güçlü bir ötekiden rehberlik alamadığı, ona yol gösteren kimsenin olmadığı ortamda ortaya çıkan eksikliktir. şişli psikolog
  4. Kusurluluk/Utanç (Defectiveness/Shame): Bu kişiler kendilerini kötü, kusurlu, yetersiz, aşağı ve sevgiye değer olmayan biri olarak hissederler. Eleştiri ve suçlamalara karşı aşırı hassasiyet gösterirler. Kendilerine dair kusur olarak gördükleri şeylerle ilgili yoğun bir utanç hissederler ve davranışları o utanç hissi ile baş etmeye yönelik gelişir. Bu kusurlar başkaları tarafından bencil olarak nitelendirilen davranışlar, saldırgan ve cinsel dürtüler, beceriksizlik, fiziksel görünümün farklı olması olabilir.Örneğin, hasta bir annesi olan 10 yaşında bir çocuk arkadaşları ile dışarıya çıkıp oyun oynamak istediğinde annesinin ona bakmak yerine onu bırakıp oyun oynamayı istediği için bencil bir çocuk olduğunu söylemesi çocuğun utanç hissetmesine yol açacaktır. mecidiyeköy psikolog
  5. Sosyal İzolasyon (Social Isolation/Alienation): Bu şemaya sahip kişiler kendilerini sosyal dünyanın dışında görürler, diğer insanların veya grupların bir parçası olarak hissedemezler. Bu şema genel olarak ev ortamında dışlanmış bireylerde ortaya çıkmaktadır. Şemanın ortaya çıkışındaki diğer bir faktör ise çocuğun sosyalleşmesini teşvik eden ebeveynin olmamasıdır.

Online ve Yüz Yüze Uzman Klinik Psikolog Kadromuz için Tıklayın

 Ücretsiz/Uygun Psikoterapi için Tıklayın

Ücretsiz Terapi için Tıklayın

Hamide Güven

Referans

Young, J. E., Klosko, J. S., Weishhar, M. E., Soylu, T. V., & Özakkaş, T. (2009). Şema terapi; terapistin rehberi. Litera yayıncılık.

Rafaeli, E., Bernstein, D. P., & Young, J. (2013). Şema terapi: ayırıcı özellikler

Facebook
Twitter
LinkedIn
Telegram
Yorumlar