Travma Sonrası Büyüme
“Öldürmeyen güç beni daha güçlü yapar.”
Nietzsche
Hayatta çekilen acıların insanı büyüteceğine dair insanlık tarihinin en başından beri yaygın inanış vardır. İnsana acı veren olaylardan sonra büyümenin geleceğine dair hemen hemen bütün yaklaşımlarda rastlamak mümkündür. İnanç öğretilerinde, psikolojik yaklaşımlarda, edebiyatta, felsefe de insanın her zaman dinamik ve güçlü bir yapıya sahip olduğundan bahsedilmektedir.
Travma sonrası büyüme, insanın hayatında yaşadığı travmatik olaylar karşısında çabalarken kişinin olumlu psikolojik değişim yaşamasıdır. Genel olarak travmatik deneyimler yaşamış bireylerde gözlemlenmektedir.
Tedeshi ve Calhoun’nun yaptığı çalışmalara göre, travma sonrası büyümenin üç yolu vardır. Bunlar; acının içinden geçerek güçlenme, anlamlı bir varoluşun yeniden yapılandırılması ve psikolojik olarak hazırlanmaktır. Bu yollar içerisinden geçerken kişinin kendilik algısında değişim, diğer insanlarla olan ilişkilerinde değişim ve yaşam felsefesinde değişim olacağını açıklamışlardır. Ayrıca, sonraki çalışmalarda bireyin aslında beş noktada değişim göstereceğini saptamıştır. İlişkilerinde olumlu değişimlerin gözlemlenmesi, yakın ve güvenilir ilişkiler kurma, hayatta yeni seçeneklere alan açma, yaşamdaki önceliklerin değişmesi, kendine güvenin artması, inanç değerlerinde değişim olarak ifade edilmiştir.
Hayatın getirdiği zorluklar karşısında olumlu bir değişimin yaşanacağı inancı Varoluşçu yaklaşımda da sıkça bahsedilmiştir. Varoluşçu Irvin Yalom’a göre, insan hayatında dört temel kaygı kaynağının olduğundan bahsetmektedir. Bunlar, ölüm, özgürlük, yalıtım ve anlamsızlıktır. Özellikle ölüm fikrinin kaçınılmaz son olmasından sebep insanlarda inkar etmeye ve hayatta daha çok kaygılanmaya yol açmaktadır. Yaşamın bu gerçekliğiyle yüzleşip kabul etmeden ve sistemine entegre etmeden kişi hayatındaki acılardan kurtulamaz. Varoluşçu yaklaşım, ölümün kişi tarafından kabul edilmesiyle birlikte kişide hayatta karamsarlığa itilmekten kişide olumlu bir değişim olmasına sebep olacaktır. Bu sayede kişi hayatından zevk alacak, seçimlerinin sorumluluğunu üstlenecektir. Ayrıca, travma yaşamış bireyin ilişkisel dünyasında, kendilik dünyasında, fiziksel dünyasında ve ruhani dünyasında gözle görülür şekilde değişimler oluşmaktadır. Buna ek olarak, 1980 yılında Noyer JR. tarafından yapılmış hayatında ölümle burun buruna gelmiş olan kişilerle yapılan veya travmatik deneyim yaşamış olan kişilerle yapılan araştırmalarda görülmüştür ki kişiler hayatlarını yaşadıkları ağır deneyimlerden sonra katılımcılar travmatik an yaşanmadan önce ve travmatik an yaşandıktan sonra diye hayatlarını ikiye ayırmışlardır. Travmatik olayı yaşadıktan sonra katılımcılar hayatlarında olumlu tutum değişikliği olduğunu ifade etmişlerdir. Hayatın değerinin artması, kişinin önceliklerinin değişmesi, kontrol edilemeyen olaylarda daha az kontrolcü olma, geleceği göz önüne alarak yaşamak gibi tutum değişiklikleri olarak sonuçlanmıştır.
Psikolog Aleyna Er
Kaynakça
Kalender Ergül, L., (2020) Travma Sonrası Yeniden Ayağa Kalkmak retrieved from: https://kemalsayar.com/haftanin-yazisi/travma-sonrasi-yeniden-ayaga-kalkmak
Sebutekin, D., (2018) TRAVMA SONRASI BÜYÜME, TEMEL İNANÇLARDA SARSILMA VE PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
Özcan Arıcı, N., & Arslan, R. (2019) TRAVMA SONRASI STRES ile TRAVMA SONRASI BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİDE SOSYAL DESTEĞİN ve MANEVİYATIN ARACI ROLÜ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi vol.19 Sayı.73
Travma Sonrası Büyüme,travmatik,Varoluşçu,ölüm
Travma Sonrası Büyüme,travmatik,Varoluşçu,ölüm
Travma Sonrası Büyüme,travmatik,Varoluşçu,ölüm
Travma Sonrası Büyüme,travmatik,Varoluşçu,ölüm
Travma Sonrası Büyüme,travmatik,Varoluşçu,ölüm
