Borderline Kişilik Bozukluğunda Şema Terapi İle Tedavinin Tanımlanması

Şema Terapi Nedir-2

Şemalar, kişinin dünyaya bakarken taktığı filtreli bir gözlük gibi düşünülebilir. Bireyler gerek soyut gerek somut her şey ile ilgili şemalar geliştirerek dış dünyayı analiz ederler. Bireyin ötekilerle olan ilişkilerinin sonucu şekillen, bireyin kendisi, ötekiler ve dünya ile ilgili inançlarını barındıran bu şemalar; sonraki ilişkilerinde de izlerini gösterir. Bu şemalarının davranışları ve duygusal tepkileri etkilediği anlamına gelir.

Şema Terapi Nedir?-istanbul psikolog,online terapi

  1. Temel ihtiyaçların giderilmemesi: Her çocuğun gelişimi için kritik olan doyurulması gereken ihtiyaçları vardır. Bu ihtiyaçlar optimum düzeyde karşılandığında birey daha sağlıklı bir gelişim gösterirken karşılanmadığında kişi olumsuz şemalar geliştirmektedir. Bu temel ihtiyaçlar genel olarak şunlardır: Güvende hissetme, istikrar, beslenme ve sevgi görme, kabul edilme, özerklik ve yeterlilik hissi, ilgi görme, bağlılık, gerçekçi limitler. Bu ihtiyaçlarının herhangi birinin hiç giderilmemiş olması bireyin o ihtiyaç eksikliğine dair uyumsuz bir şema geliştirmesine yol açar. Örneğin, istikrarlı bir ebeveyn ile bağ kuramamış bir kişi borderlerine kişilik bozukluğunda da yaygın olarak görülen terk edilme şeması geliştirebilir.
  2. Gerçekçi limitlerin olmaması: Temel ihtiyaçların hiç giderilmemiş olması kadar çocuğun gerçekçi limitlere sahip olmaksızın her isteğini alabilmesi de uyumsuz şemalara yol açan faktörlerdendir. Örneğin narsistik kişilik bozukluğunda kişiler kendilerinin ayrıcalıklı ve özel olduklarına dair düşüncelere sahip olabilirler ve her şeye hakları olduğu yanılgısına kapılabilirler. Bu durumda görülen şema disiplinden yoksun ailelerin sağladığı hak talebi/büyüklenme (entitlement/grandiosity) şemasıdır.
  3. Travmaya maruz kalma: Travma maruz kalan ve zarar gören çocuk dış dünya ile ilgili güvensizlik ve umutsuzluk duygularına gömülebilir. Güven duygusu zedelenen çocuk güvensizlik şemasının da içinde bulunduğu birçok farklı olumsuz şema geliştirebilir.
  4. Sosyal öğrenme: Ebeveynlerin ya da diğer önemli ötekilerin tutumlarının içselleştirilmesi ile de şemalar şekillenebilir. Örneğin, sürekli olarak çocuğun başına kötü bir şey geleceğini düşünerek onu koruma çabalarına giren anneyi gözlemleyen çocuk annesi gibi kaygılı biri haline gelebilir.

Online ve Yüz Yüze Uzman Klinik Psikolog Kadromuz için Tıklayın

 Ücretsiz/Uygun Psikoterapi için Tıklayın

Ücretsiz Terapi için Tıklayın

Hamide Güven

Referans

Young, J. E., Klosko, J. S., Weishhar, M. E., Soylu, T. V., & Özakkaş, T. (2009). Şema terapi; terapistin rehberi. Litera yayıncılık.

Rafaeli, E., Bernstein, D. P., & Young, J. (2013). Şema terapi: ayırıcı özellikler.

Facebook
Twitter
LinkedIn
Telegram
Yorumlar