Çocuk ve Ergen Depresyonu-Çocuklar da ve Ergenler de depresyon

En yaygın duygu durum bozukluğu olarak bilinen depresyon yalnızca yetişkinlerde değil çocuk ve ergenlerde de görülmektedir. Çocuklarda depresif davranışlar ve umutsuzluk sözcükleri ilk olarak 17. Yüzyılda ortaya atılmıştır. Ardından 19. Yüzyılın ortalarında melankoli sözcüğü kullanılmaya başlanmıştır.

Sonraki yıllarda Spitz bakıcısından (anne) ani bir şekilde ayrılan bebeklerin ağlama ve inlemelerinin ardından içe kapanıklık ve çevreye karşı duyarsızlık şeklinde ortaya çıkan bu duyguları Anaklitik depresyon olarak tanımlamıştır. istanbul psikolog,online terapi

1960 larden önce çocukların olgunlaşmamış üst benliklerinin depresyonun gelişimine izin vermeyeceği düşünülmüştür. 190’de yapılan bir kongrede çocuk ve ergenlik psikiyatrik bozukluklarının önemli bir  kısmını depresif bozuklukların oluşturduğu konusunda hem fikir olunmuştur. DSM III, DSM IV ‘ te çocuk ve ergenlerde depresyon tanı ve ölçekleri yetişkin depresyon ölçekleri ile aynı tanı ve ölçütlerde kullanılmıştır. DSM V’ te ise çocuk ve ergenlerde görülen depresyonlar yeğin ( majör) depresyon, süregiden depresyon bozukluğu ( distimi) yıkıcı duygu durum düzenleyememe bozukluğudur. beşiktaş psikolog

BELİRTİLER

• Üzgün görünüm, ağlamaya yatkınlık, hareketlerde yavaşlama, monoton ses tonu, umutsuzluk ve çaresizlik davranışları.
• Genellikle kendilerini olumsuz kelimelerle ifade ederler. “ BEN APTALIM”, “BEN KÖTÜYÜM”, “BEN CAHİLİM” ,” KİMSE BENİ SEVMİYOR”
• Akademik anlamda başarıları düşüktür.
• Sosyal etkinliklere katılmakta isteksizlik gösterirler
• Somatik belirtileri vardır, en sık olanlar karın ve baş ağrısıdır.
• Genç çocuklarda depresyon daha çok düşük özgüven ile birliktedir. Bu çocuklar kendileri ile ilgili hayal kırıklığı ve konsantrasyon güçlüğünden söz ederler. Kendilerini tehlikeye sokacak davranış ve öz kıyım girişimleri de olabilir.
• Ergenlik dönemine geçişle birlikte öz kıyım girişimleri belirgin bir şekilde artmaktadır.

YAYGINLIK DURUMU

Çocuk ve ergenlerde bulunan depresyonun yaygınlık şekli yaşa ve cinsiyete göre değişiklik göstermektedir. ABD’ de yapılan bir araştırma sonucunda depresyon sıklığının okul öncesindeki çocuklarda %0.9 , okul çağındaki çocuklarda % 1.90, ergenlerde ise %4.7 şeklinde olduğu saptanmıştır. Cinsiyete göre farklılıklar ise prepubertal dönemde kız ve erkeklerde benzerlik gösterirken ergenlik dönemine geçişten sonra depresif durumların kızlarda erkeklere göre daha fazladır. ( kız%12 erkek%7). şişli psikolog

RİSK FAKTÖRLERİ

• İstismar, ihmal
• Ebeveyn veya sevilen birinin kaybı
• Stres verici yaşan olayları
• Depresyona yatkın aile
• Doğal afet gibi travmalar
• Ebeveynler arası çatışma
• Kronik bir hastalığa sahip olma
• Komorbid bozukluklar ( davranış ve öğrenme bozuklukları)

Bu etmenler ilk depresif durumunun ortaya çıkmasına sebep olabilir

YAŞA GÖRE KLİNİK ÖZELLİKLER

 BEBEKLİK DÖNEMİ

• Bu yaş grubundaki çocukları özellikle sözlü iletişimde yetersiz oldukları için duygularını tam ifade edemeyeceklerdir. Çocuğun yaşının küçük olması nedeniyle uyku ve yeme bozuklukları, cilt belirtileri gibi somatik ifadeler ön plana çıkacaktır. Spitz’ in anneden ayrılan bebeklerde söz ettiği Anaklitik depresyon tablosu ağır yoksunluk  durumlarında aile içinde yaşayan bebeklerde de ortaya çıkabilir. Bu bebekler bitkinlik, donuk bakışlar, durgunluk, çevreye karşı kayıtsız görünüm sergilerler. Yaşına uygun ses ve el oyunlarını gerçekleştiremezler,  psikomotor becerilerinde gerileme söz konusudur.

KÜÇÜK ÇOCUKLUK DÖNEMİ

• Aşırı hareketlilik, hırçınlık, çevreye ve kendine zarar verme ayrıca içe kapanma ve aşırı sükunet gibi davranışlar gözlemlenebilir. Duygusal anlamda anlık değişiklikler egemendir
• Sevgi ve ilgi ile ebeveynine yaklaşan çocuk bir anda geri çekilebilir.
• Yeme ve uyku bozuklukları bu yaş grubunda da rastlanılabilir.
• Enürezi ve Enkoprozi görülebilir. online terapi

ÇOCUKLUK DÖNEMİ

• Yetişkindeki depresyonuna benzemeye başlar. Depresif ruh dışavurumu “ YAPAMAM, BİLMİYORUM, YORGUNUM” gibi ifadelerle aktarılır. Bunun yanında da depresif efektlere karşı koymayı amaçlayan saldırgan, dürtüsel davranışlar, hırsızlık, yalan, okuldan veya evden kaçma gibi tutumlara başvurabilir.
• Akademik başarısızlık burada da mevcuttur.

ERGENLİK DÖNEMİ

• Ergenlik dönemi depresyonu yetişkin depresyonun başlangıcı olma özelliği taşırken hem de ergenin intihar girişimine yatkınlık göstermesi nedeniyle özel bir ilgi odağıdır.
• Ergenin ruhsal organizasyonu çocukluğa ait öğelerin yanında, yetişkine ait ögelerde taşır. Ergenlerde sık sık rastlanan dürtüsellik ve öfke eğilimi de eklenince ergen depresyonu yetişkin depresyonundan farklılık gösterir.

 

KLİNİK GÖRÜNÜM

Çocuğun yaşı klinik görünüm açısından önemlidir. Çocuk 7 yaşın altında ise bilgi alışverişinde dili etkin bir şekilde kullanamayacağı için tanı koymak zorlaşacaktır. Bu yüzden tanı koymada yardımcı olması için çocuğun yüz ifadesine , bu duyguları dışavurma şekline ve beden duruşuna dikkat edilmelidir.

Çocuk okula başlayıp sözel anlamda iletişimi kuvvetlendiğinde duygularını tanı koyabilecek kadar iyi ifade edebilmeye başlar. Ayrıca bu yaş grubu çocukların zamanın çoğu okulda geçtiği için öğretmenin gözlemlerini  almakta fayda var.

Ebeveynler depresif durumundaki çocuklarının  huysuzluk, sızlanma, ilgi kaybı gibi davranış değişikliklerinden söz edebilirler. Bu nedenle hem çocuktan hem de ebeveynden bilgi almak gerekmektedir.

 ETİYOLOJİ

Çocuk ve ergen etiyolojisinin etkenleri;

• Genetik model
• Çevresel etkenler
• Biyolojik etkenler
• Çocukluktaki nöroendokrin değişiklikler
• Büyüme hormonu
• Psikolojik etkenler

Depresif bozuklukların oranı erkeklerde 9 yaşından sonra azalırken kızlarda 12 yaşından sonra artmaktadır. Bu dönemlerde çocuklarda bir çok hormonel değişim ve gelişim söz konusudur.  Yapılan araştırmalarda atipik depresif belirtileri olan yorgunluk ve iştah artışı kızlarda adet dönemi öncesinde arttığı bulunmuştur.

DSM5 TANI ÖLÇEKLERİ

DSM V’ te çocuk ve ergenlerde depresyon tanı ve ölçekleri yetişkin depresyon ölçekleri ile aynı tanı ve ölçütlerde kullanılmıştır. Ancak çocuk ve ergenler için tanılarda eklemeler  yapılmıştır. DSM V’ te  çocuk ve ergenlerde görülen depresyonlar yeğin ( majör) depresyon, süregiden depresyon bozukluğu (distimi) yıkıcı duygu durum düzenleyememe bozukluğudur.

 Yıkıcı Duygu Durum Düzenleyememe Bozukluğu 

1. A. Sözel ( öfkeden kudurma ) ve ya davranışsal ( insanlara ya da eşyalara karşı saldırgan bir tutum gösterme) olarak kendini gösteren, içinde bulunulan ya da kışkırtan duruma göre yoğunluk ya da süre açısından büyük ölçüde orantısız olan, yineleyici, ağır öfke patlamaları.
2. Öfke patlamaları gelişim düzeyiyle tutarsızdır.
3. Öfke patlamaları, ortalama olarak haftada üç ya da daha çok kez ortaya çıkar.
4. D. Öfke patlamaları aralarındaki duygu durum, neredeyse her gün, sürekli olarak çabuk kızma ya da kızgınlık gösterme ile belirlidir ve bu durum başkalarınca gözlenebilir. ( anne babalar, öğretmenlere yaşıtları tarafından)
5. A-D tanı ölçütleri 12 aydır ya da daha uzun bir süredir vardır. Bu süre boyunca, kişinin A-D tanı ölçütlerindeki bütün belirtilerin olmadığı ardışık üç ya da daha uzun bir süre olmamıştır.
6. A ve D tanı ölçütleri, üç ortamdan ( evde, okulda, yaşıtlarıyla birlikteyken) en az ikisinde vardır ve bunlardan en az birinden, ağır bir biçimde kendini gösterir.
7. Bu tanı, ilk kez, 6 yaşından önce ya da 18 yaşından sonra konmamalıdır.
   H. Öyküden elde edilen bilgilere yaşından ya da öncedir. yapılan gözleme göre, A-E tanı ölçütlerinin başlangıç yaşı 10 yaşından öncedir.
8. Mani ya da hipomani döneminin, süre dişında, belirti tanı ölcütlerlerinin tam karşılandığı, bir günden daha uzun süren ayrı bir dönem hiç olmamıştır
   

   YEĞİN ( MAJÖR ) DEPRESYON BOZUKLUĞU

9. Aynı iki haftalık dönem boyunca, aşağıdaki belirtilerden beşi bulunmuştur ve önceki işlevsellik düzeyinde bir değişiklik olmuştur; bu belirtilerden en az biri ya çökkün duygudurum ya da ilgisini yitirme ya da zevk almamalıdır.
   1. Çökkün duygudurum, neredeyse her gün, günün büyük bir bölümünde bulunur ve bu durumu ya kişinin kendisi bildirir (örn.kendini boşlukta hisseder ya da umutsuzdur) ya da bu durum baskalarınca gözlenir. ( Çocuklarda ve ergenlerde kolay kızan bir duygudurum olabilir.)
10. 2. Bütün ya da neredeyse bütün etkinliklere karşı ilgide belirgin azalma ya da bunlardan zevk almama durumu, neredeyse her gün, günün büyük bir bölümünde bulunur.
11. Kilo vermeye çalışmıyorken çok kilo verme ya da kilo alma ya da neredeyse her gün, yeme isteğinde azalma ya da artma. NOT: Çocuklarda beklenen kilo alımını sağlayamama göz önünde bulundurulmalıdır.
12. 4. Neredeyse her gün, uykusuzluk çekme ya da aşırı uyuma.
13. Yineleyici ölüm düşünceleri öznel eylem tasarlamaksızın yineleyici kendini öldürme düşünceleri ya da kendini öldürme girişimi ya da kendini öldürmek üzere özel bir eylem tasarlama.

SÜREGİDEN DEPRESYON BOZUKLUĞU ( DİSTİMİ)

1. En az iki yıl süreyle, çoğu gün, günün büyük bir bölümünde, kişinin söylediği ya da başkalarınca gözlendiği üzere, çökkün duygu durum vardır.

 

NOT:  Çocuklarda ve ergenlerde kolay kızan bir duygu durum olabilir ve süre en az bir yıl olmalıdır.

1. Depresyondayken aşağıdakilerden ikisinin varlığı:
2. Yeme isteğinde azalma ya da aşırı yemek yeme
3. 2. Uykusuzluk çekme ya da uyku uyuma
4. İçsel güçte azalma ya da bitkinlik
5. 4. Benlik saygısında azalma
6. Odaklanamama ya da karar vermekte güçlük çekme
7. Umutsuz duyguları
8. Bu bozukluğun iki yıllık ( Çocuklarda ya da ergenlerde bir yıllık) süresinde, kişide, bir kezde, iki aydan daha uzun bir süre, A ve B yanı ölçütlerinde sayılan belirtilerinin olmadığı olmamıştır.
9. D. Yeğin depresyon bozukluğu için tanı ölçütleri, iki yıl süreyle, sürekli olarak bulunabilir.

BUNU SÖYLE

• Ayırıcı tanı depresyon tanısı konmuş çocuk ve ergenler için çok önemlidir.
• Okul öncesi dönemde depresif semptomlarla gelen çocuk ihmali ve kötüye kullanımı, ayrılma anksiyete bozukluğu, depresif duygu durumlarına giden uyum bozukluğu ayırt edilmelidir.
• Ergenler için ise madde kullanımı, anksiyete bozuklukları , erken başlangıçlı şizofreni ayırt edilmelidir.

Depresyon,  Çocuklar ve ergenler de duygusal ve sosyal gelişimlerini, okul performansını ve genel refahı etkiler. Depresyon sadece içe kapanma veya duygularla ilgili değil, uzun bir süre kalıcı bir duygu, yaşamı etkileyen  bir duygudur. Çocuklarda kaygı ve hatta intihar gibi kronik zihinsel sağlık  sorunlarına yol açabilir.

 TEDAVİ

• Çocuk ve ergen depresyonlarının tedavisinde klinik değerlendirmede izlenen yolla paralel olmalı, yanı çocuğun yaşını ve gelişim düzeyini göz önünde tutmalıyız.
• Bireysel terapi
• Aile terapisi
• Anne-çocuk terapisi
• Antidepresan tedavisi seçiminde çocuğun yaşının yanında tablonun ağırlığı ve eşlik eden diğer patolojilerin de göz önüne alınması gerekir.

Referans:

1. Akdeniz F, Korkmaz S, Tamar M ve ark. (2002) Depresyonu olan ve olmayan genç kızlar ve annelerindeki adet öncesi yakınmaların karşılaştırılması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 9:16-22
2. Şenol S, Karacan E, Şener Ş (1999) Çocuklarda ve ergenlerde depresyon. Ben Hasta Değilim Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarınn Psikososyal Yönü, A Ekşi (Ed), İstanbul, Nobel TyIp Kitabevleri, s.335-344.
3. Erdoğan İ, Tamar M (2002) Çocuk ve gençlerdeki major depresif bozukluğa eşlik eden tanıların dağılım ve sıklığının araştırılması. Türkiye'de Psikiyatri, 4:100-106.

Psikolog Firdevs AKBULUT

 

 

Çocuk ve ergen depresyonu , çocuk, ergen, depresyon, umutsuzluk, huzursuzluk, çocuk depresyonu, ergenlik, özyıkım, online terapi, Çocuk ve ergen depresyonu , çocuk, ergen, depresyon, umutsuzluk, huzursuzluk, çocuk depresyonu, ergenlik, özyıkım, online terapi, Çocuk ve ergen depresyonu , çocuk, ergen, depresyon, umutsuzluk, huzursuzluk, çocuk depresyonu, ergenlik, özyıkım, online terapi, Çocuk ve ergen depresyonu , çocuk, ergen, depresyon, umutsuzluk, huzursuzluk, çocuk depresyonu, ergenlik, özyıkım, online terapi, Çocuk ve ergen depresyonu , çocuk, ergen, depresyon, umutsuzluk, huzursuzluk, çocuk depresyonu, ergenlik, özyıkım, online terapi, Çocuk ve ergen depresyonu , çocuk, ergen, depresyon, umutsuzluk, huzursuzluk, çocuk depresyonu, ergenlik, özyıkım, online terapi,

istanbul psikolog,beşiktaş psikolog,şişli psikolog,online terapi,online psikolog,en iyi psikolog,tavsiye psikolog,psikolog ücretleri,istanbul psikolog çağrışım