İlk Nesnenin Düalitesi

Freud’a göre çocuk dünyaya geldiği anda onun için yalnızca anne vardır. Çocuk ilk sevgi nesnesi olan anneyi kendisinin bir parçasıymış, beraber bir bütünün parçalarını oluşturuyorlarmış gibi deneyimler. Ancak başta Melanie Klein olmak üzere nesne ilişkileri kuramcıları dediğimiz teorisyenler, çocuğun algıladığı ilk nesnenin anne değil, annenin memesi olduğunu öne sürerler. Bebek dünyaya geldiğinde henüz anneyi bütün olarak algılayamaz. Bu durum bebeğin algılayış süreçlerindeki bir bozukluktan kaynaklanmaz. Ancak ilişki kurulan annenin bütünü değil, annenin memesidir. Henüz anne bebeğin zihninde yokken bile bebeğin ruhsal işleyişleri mevcuttur ve devrede olan yarılma mekanizması bebeğin memeyi iyi ve kötü olarak algılamasına neden olur. Bebeğin dünyasında bir yanda acıktığında onu doyuran, süt veren, ağladığında sakinleştiren, ihtiyacı olduğunda gelen, haz veren bir meme imgesi oluşur. Bu, ideal olan, bebeğin istediği bakımı, ilgiyi, sevgiyi, rahatlığı bulabileceği “iyi meme” olarak deneyimlediği nesnedir.  Öte yandan ise ağladığı halde hemen gelmeyen, orda olmayan, esirgeyen, acı çektiren, hayal kırıklığı yaratan bir kötü meme vardır. Bebeğe zulmeder, mahrum bırakır. Doğumdan önceki mükemmel birlik doğumdan sonra iyi-kötü ikiliğiyle bozuluma uğrar. Annenin saniyelik gecikmesi bile doğum öncesi durumun yanında tatsız bir olaydır. Dolayısıyla bebeğin yaşayacağı hayal kırıklığı kaçınılmazdır.

Bebeğin ilk altı ayında içinde bulunduğu düalistik durum paranoid-şizoid konum olarak adlandırılır. Annenin henüz farkında olmayan, nesneyle kısmi bir ilişki kuran bebeğin Klein’a göre oral-sadistik, saldırgan düşlemleri mevcuttur. İlerleyen zamanlarda psikotik insanların yoğunlukla kullandıklarını gördüğümüz bölme mekanizması bebeğin ruhsal dünyasında hakimdir. Dış dünya da bebeğin yansıtmalarından nasibini alarak bu konumda zarar verici olarak algılanır. İyi meme onu dış dünyanın tehlikelerinden de koruyacaktır.

Zamanla bebek iyinin ve kötünün taraflarını içine alır, ileride bilinçdışı yaşamını ve yeni insanlarla kuracağı ilişkilerin kalitesini belirleyecek olan içsel nesneleri oluşmaya başlar. Depresif dönem diye adlandırdığımız bu konumda bebek annenin farkına varabilir hale gelir. Memeye yaptığı saldırıların kendisine geri dönmesinden, misillemelerden, memeyi kaybetmiş olmaktan, terk edilmekten korkar. 5-6 ay civarında bu endişeler belirginleşmeye başlar. Artık aşk ve nefret birlikte de hissedilebilir. Memenin içselleştirilmesiyle beraber gecikeceği ama yine de geleceği bebek tarafından bilinerek tahammülü artar. Eğer yeterince iyi meme deneyimleri içselleştirildiyse kısa süreli ayrılıklara katlanabilir hale gelir. Annenin rahatlatıcı bakımı suçluluk duygularının üstesinden gelmeye de yardımcı olur. Düalite yeniden tekliğe dönüşür. Teklik içinde iyiyi de kötüyü de barındıran ideal halini önceki ikilikler sayesinde alır.

Önceki ikilikler, iyi ve kötü aşka ve nefrete yol açacak olandır. Yaşam ve ölüm dürtülerimizin temelini atar, içimizdeki psikotik çekirdeği oluşturur. Haset duygumuz, yeni biriyle karşılaştığımızda içimizde oluşan hisler, dünyayı siyah-beyaz ya da gri olarak algılıyor oluşumuz baştaki ikiliğin yansımalarını barındırır. Yani yaşamımızın büyük bölümü çatışmalarla, zıtlıklar altında gidip gelmelerle, düalitemizle belirlenir.

Nehire Seray Öztürk

Kaynakça

Düşgör, B.(2021). Temel Psikanalitik Kavramların Karşılaştırılması. Yayımlanmamış ders notu, Psikoloji Bölümü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.

İlk Nesnenin Düalitesi,iyi-kötü,bebek,anne,meme,

İlk Nesnenin Düalitesi,iyi-kötü,bebek,anne,meme,

İlk Nesnenin Düalitesi,iyi-kötü,bebek,anne,meme,

İlk Nesnenin Düalitesi,iyi-kötü,bebek,anne,meme,

istanbul psikolog,beşiktaş psikolog,şişli psikolog,online terapi,online psikolog,en iyi psikolog,tavsiye psikolog,psikolog ücretleri,istanbul psikolog çağrışım