Paul Federn’nin Enerji Teorisi Nedir?

  Paul Federn, Freud’un en eski ve en sadık dostlarından bir tanesidir. 1903’ten Freud’un ölümüne kadar çok yakın arkadaş olarak kalmışlardır. Paul Federn, entellektüel ve geniş bir perspektife sahip bir psikologdur. Psikoloji camiasında ego durumları teorisi ve psikozun terapötik tedavisiyle tanınmıştır.
  Federn’nin ego durumları konusundaki görüşleri çoğunlukla dönemin teorisyenleri Hartmann, Kris, Rappaport, Guntrip, Jacobson sonrasında Kernberg, Kohut ve Winnicott gibi teorisyenlerden farklılık göstermektedir. Federn’nin anlaşılamamasının sebebi ise, kendi terminolojisini yaratmasıdır. Federn’nin teorik kavramları Almanca’dan İngilizceye çevrilirken bile anlaşılmakta zor olabilmektedir. Bu yazıda, Paul Federn’nin enerji teorisinin özelliğinden bahsedeceğiz.

Federn’nin İki Enerji Teorisi

  Libido kavramı Freud’un teorisinde “insanın davranışlarının temelini oluşturan cinsel içgüdü” olarak tanımlamıştır. Freud, insanın yaratıcılığını libido enerjisine bağlamıştır. Freud için libido daha çok cinsellikle alakalıdır. Freud sonrasında gelen teorisyenler libido kavramını bu kadar sıkıştırmamış ve daha çok ruh ve hayat enerjisi olarak tanımlamışlardır. Buna ek olarak, Freud, libido kavramıyla birlikte kateksis (cathexis) kelimesini kullanmıştır. Freud için kateksis “arzunun enerji halinde bir şeye yoğunlaşması” ya da “bir süreci aktif hale getiren enerji yükü” olarak kullanmıştır. Örneğin, bir kişi için libidoyla katekte olmuş dediğimizde, o insanın cinsel enerjisyle yüklü olduğunu ve bir aşk objesi haline geldiğini ifade edebiliriz. Ayrıca, Freud, narsizmi, kişinin libidinal enerjisinin dışarıya yansıtmasından ziyade kendi içine yansıtmasından kaynaklı olduğundan bahsetmiştir. Bunu da ego-libido adını vermiştir. Bu enerji aynı enerjidir fakat dıştan içe doğru olmakla enerjinin yönü değişmiştir.

  Paul Federn, Freud’la bu konuda ters düşmüştür ve kendi teorisinde, libidonun bütün olayları açıklayamacağını düşünmüştür. Federn, tek bir çeşit enerji olmadığına ve ego-libidonun sıradan libidodan daha farklı bir enerji çeşidi olduğuna karar vermiştir.
Federn, libido kavramını kullanmayı bırakmış ve iki çeşit enerjiden bahsetmiştir. Bunlar: Obje kateks ve ego kateks enerjileri olmuştur. Federn'nin obje kateksi Freud’un libido terimine benzemektedir fakat katekslerin hiçbiri cinsellikle alakalı değildir. Feder’nde zihinsel bir süreç obje kateksine dönüşmektedir, aşırı enerji yüklenen element nesneye dönüştürülmektedir. Sonunda ise bir kişi obje kateksisiyle yüklenirse ve bu kateksis hali kalıcı olursa, bu içsel bir obje yani içealım veya nesne temsili halini alır. Federn’nin teorisinde, obje kateksinin enerji miktarnı, objenin önemi belirlemektedir. Bir enerji miktarı olan kateksis, kişinin psikolojik sürecini harekete geçirmektedir. Örneğin, eğer sevgilime ait olan bir içsel imge ben de obje kateksi ise onu bir algı olarak tecrübe ederim. Fakat, sevgilimin imgesi benim ego kateksimde yüklüyse, düşüncemi sevgilimle ilgili olacağını algılarım. Bunun sonucunda, bir temsilin nesnel ya da öznel olması, ona yüklenen enerji cinsine bağlı olacaktır.

  Federn, ego kateksini, bir kişinin kendiliğinde, özünde tecrübe ettiği kendilik enerjisi olarak tanımlamıştır. Federn için ego kateksi, sadece enerji değildir, kendiliğin kendisidir. Yani, ego kateksi, bir kişinin “ego duygusunu” diğer bütün kişilik özellikleri çıkarıldığında geriye kalan öz, arta kalan tecrübe olarak tanımlayabiliriz. Bu enerji kişinin herhangi bir psikolojik ve fizyolojik bir elementine yüklendiğinde, kişinin tecrübelerinde bir birliktelik, devamlılık ve canlılık hissi bulunmaktadır. Örneğin, bedenlerimizin parçaları, eğer kolum ego enerjisiyle yüklü olursa, ben onu “kendi kolum” olarak algılarım veya bir düşünce ego enerjisiyle yüklü olduğunda onu “kendi düşüncem” olarak algılarım. Ego kateksiyle yüklü olan herhangi bir şey “benim parçam” olarak algılanmaktadır. Bu durumda yine, bedenim ve zihnimin bir parçasının “benim” veya “benim olmayan” olarak algılamam enerjinin çeşidi ve doğası tarafından belirlenilmektedir.

  Analitik yaklaşımda özne ve nesne sık sık birbirine karışmaktadır. Analizde, içealım, içsel bir nesne olarak kabul edilmektedir. Hasta bir kişiyi içe aldığında onun gibi davranıp onun gibi konuşmaya başlamaktadır. Öteki içselleştirilip benimsendiğinde obje kateksiyle yüklenmiştir. Bu yüzdende içsel bir obje olarak nitelendirilir. Federn’e göre içe alınan midedeki taş gibidir, yutulan ama sindirilmeyen vücudun içinde olan fakat parçası olmayan haldedir. Bireyin kendi olabilmesi için yani konuşurken hareket ederken kendi doğallığında olabilmesi için içselleştirdiği obje kateksisi geri çekilmeli ve imaj egoya yüklenmelidir. Nesne ilişkilerinde bu nesne temsilinin kendilik temsiline dönüşmesidir. Bu aşamadan sonra bir içealım yoktur. Bu noktada özdeşleşme söz konusudur. İçselleştirien imaj artık “ben”in bir parçasıdır.

  Örnek olarak, küçük bir çocuğun babasının yürüyüşünü taklit edebilmektedir. Bu hareket ilk olarak bir içealımdır. Baba çocukta içsel bir temsil haline gelmiştir. Küçük çocuk tarafından baba kopyalanmıştır fakat yürüyüşü kendiliğin bir parçası değildir. Fakat zaman geçtikçe küçük çocuğun yürüyüşü otomatik olarak babasının haline gelecektir. Annesi küçük çocuğunun yürüyüşünü gördükçe “iyice babasına benzedi” diyecektir. Biz psikologlar buna küçük çocuk babasıyla “özdeşleşmiş” deriz. Modellenen kişinin hareketlerinden ne kadar etkilenilmesi az veya çok özdeşleşmeye sebep olacaktır. Federn bu noktada özdeşleşme süreci ile özdeşleşme sonucunda meydana gelen içsel ego imajını ayırmıştır. Sürece özdeşleşme derken, özdeşleşme sonucunda içsel ego imajına “olguözdeşim” (identofact) demiştir. Yani küçük çocuk babasıyla özdeşim kurmuş ve sonucunda bir olguözdeşimi’ne dönüştürmüştür.

  İlk olarak Ego Durum terapisinde, bu iki enerjinin ayrımını yapmak önemlidir. Ikinci olarak, danışanın enerjisinin hangi tarafta yüklü olduğunu bilmek önemlidir. Son olarak, tedavi içerisinde enerjinin birinden diğerine doğru olan hareketlenme olduğunu takip etmek ve fark etmek terapinin hayrı ve selameti için çok büyük önem taşımaktadır. Ego terapisi için iyileşmeni adımları burada atılmaktadır.

Psikolog Aleyna ER

Kaynakça

  Brenner C., (1998) Psikanaliz-Temel Kavramlar. HYB Yayıncılık

Leutner S., (2020) The concept of ego state: from historical background to future perspectives. Retrieved from: https://pdf.sciencedirectassets.com/315775/

  Özakkaş, T. (2020) Ego Durumları(Rölatif Bütüncül Psikoterapi) Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları

   Watkins J., & Watkins H., (2021) Ego Durumları Teori ve Terapi (Çev. Uygun Z. M., & Sayı H.,) Litera Yayıncılık

Paul Federn’nin Enerji Teorisi Nedir?, kateksi,libido,nesne-obje,ego,
freud,

Paul Federn’nin Enerji Teorisi Nedir?, kateksi,libido,nesne-obje,ego,
freud,

Paul Federn’nin Enerji Teorisi Nedir?, kateksi,libido,nesne-obje,ego,
freud,

Paul Federn’nin Enerji Teorisi Nedir?, kateksi,libido,nesne-obje,ego,
freud,

Paul Federn’nin Enerji Teorisi Nedir?, kateksi,libido,nesne-obje,ego,
freud,

Psikolog, öneri,Anadolu, yakası psikolog öneri, avrupa yakası psikolog, öneri, en iyi psikolog avrupa yakası, istanbul psikolog tavsiye, ücretsiz psikolog, istanbul psikolog fiyatları, psikolog ücretleri, istanbul psikolog, şişli psikolog, psikolog ücretleri, online terapi, psikolog fiyatları, pedagog, psikolog randevu, psikolog merkezi, psikolojik testler, online terapi, yetişkin terapi ,çocuk-ergen terapi, aile-çift terapi, hipnoz terapi, çocuk ergen, cinsel terapi, terspist, panik atak, özgüven, depresyon, ilişki problemi, travma, okb, vesvese, takıntı, obsesif kompalsif bozukluk, kişilik bozukluğu, paranoid, kişilik bozukluğu, narsizim, narsisizm, borderline, kişilik, bozukluğu, çekingen, anksiyete, kaygı, sosyal fobi, çekingenlik, kararsızlık, kapalı yer korkusu, klostrofobi, hassas bağırsak sendromu, erken boşalma, iktidarsızlık, erektil disfonksiyonel bozukluk, vajinismus, Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüpsultan, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar ve Zeytinburnu, Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Antalya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankır,ı Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, Mersin, İstanbul, İzmir, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Rize, Sakarya, Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Uşak, Van, Yozgat, Zonguldak, Aksaray, Bayburt, Karaman, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Ardahan, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye, Düzce, psikolog,psikolog ekşi,kadın psikolog,ünlü psikolog,en başarılı psikolog,tesettürlü psikolog,klinik psikolog nedir,psikolog ücretleri,psikolog atama puanları,psikolog nasıl olunur,psikolog online terapi online psikolog,klinik psikoloji,Çocuk psikoloğu,endüstriyel ve örgütsel psikoloji,klinik olmayan psikoloji,psikolog taban puanları 2022,online psikolog ile online terapi,psikolog online psikolog,terapi ne demek,terapi,çift ​​terapisi,

Psikolog, öneri,Anadolu, yakası psikolog öneri, avrupa yakası psikolog, öneri, en iyi psikolog avrupa yakası, istanbul psikolog tavsiye, ücretsiz psikolog, istanbul psikolog fiyatları, psikolog ücretleri, istanbul psikolog, şişli psikolog, psikolog ücretleri, online terapi, psikolog fiyatları, pedagog, psikolog randevu, psikolog merkezi, psikolojik testler, online terapi, yetişkin terapi ,çocuk-ergen terapi, aile-çift terapi, hipnoz terapi, çocuk ergen, cinsel terapi, terspist, panik atak, özgüven, depresyon, ilişki problemi, travma, okb, vesvese, takıntı, obsesif kompalsif bozukluk, kişilik bozukluğu, paranoid, kişilik bozukluğu, narsizim, narsisizm, borderline, kişilik, bozukluğu, çekingen, anksiyete, kaygı, sosyal fobi, çekingenlik, kararsızlık, kapalı yer korkusu, klostrofobi, hassas bağırsak sendromu, erken boşalma, iktidarsızlık, erektil disfonksiyonel bozukluk, vajinismus, Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüpsultan, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar ve Zeytinburnu, Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Antalya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankır,ı Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, Mersin, İstanbul, İzmir, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Rize, Sakarya, Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Uşak, Van, Yozgat, Zonguldak, Aksaray, Bayburt, Karaman, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Ardahan, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye, Düzce, psikolog,psikolog ekşi,kadın psikolog,ünlü psikolog,en başarılı psikolog,tesettürlü psikolog,klinik psikolog nedir,psikolog ücretleri,psikolog atama puanları,psikolog nasıl olunur,psikolog online terapi online psikolog,klinik psikoloji,Çocuk psikoloğu,endüstriyel ve örgütsel psikoloji,klinik olmayan psikoloji,psikolog taban puanları 2022,online psikolog ile online terapi,psikolog online psikolog,terapi ne demek,terapi,çift ​​terapisi,